In december 2015 is in de Verenigde Staten een wet van kracht geworden die plastic microbeads in verzorgingsproducten verbiedt. De Microbead Free Waters Act (MFWA) beperkt zich tot zogeheten rinse-off producten (zoals scrubs en shampoos) en geldt niet voor leave-on producten (zoals make-up en zonnebrandcrème). Dit roept de vraag op of aan producten in die laatste categorie niet óók microplastics worden toegevoegd.
Een recente studie geschreven in opdracht van de Europese Commissie door het adviesbureau Eunomia geeft antwoord. In leave-on verzorgingsproducten worden inderdaad vaak microplastics aangetroffen en die zijn kleiner dan in rinse-off producten. Bij rinse-off moet je er mee kunnen scrubben en dat geldt voor plastic deeltjes die tussen de 0,05 en 1 mm groot zijn. De microplastics in leave-on producten zijn veel kleiner, want ze vervullen totaal andere functies. Hier zijn de plastic deeltjes tussen de 0,001 mm en 0,05 mm groot.
Maar het kan nóg kleiner. Dow Chemical produceert Sunspheres, plastic deeltjes van 0,0003 mm voor zonnebrandcrèmes van andere merken. In het rapport wordt voorgerekend dat er tussen de 10 en 100 biljoen deeltjes kunnen zitten in één enkele zonnebrandcrème. Dat wil zeggen dat er tussen de 10.000.000.000.000 en 100.000.000.000.000 deeltjes in één potje crème zitten.
Het zijn juist de allerkleinste deeltjes die potentieel het grootste gevaar vormen, omdat ze gemakkelijk in de voedselketen kunnen komen. De allerkleinste deeltjes kunnen ook in het weefsel van dieren worden opgenomen.
In de VS kan deze zonnebrandcrème onder de MFWA gewoon geproduceerd en verkocht worden. In de Europese Unie is er (nog) geen wetgeving. Wel heeft in oktober 2015 Cosmetics Europe, de grootste branchevereniging, haar leden opgeroepen om plastic microbeads niet meer te gebruiken. Maar ook Cosmetics Europe beperkt zich tot rinse-off producten. Bovendien hanteert de Europese branchevereniging voor de deeltjes een ondergrens van 1µm (0,001 mm) en dus valt de genoemde zonnebrandcrème ook om die reden buiten de gehanteerde criteria.
Dit voorbeeld laat zien dat uitfasering op vrijwillige basis door de industrie onvoldoende garantie biedt dat werkelijk alle microplastics uit verzorgingsproducten verbannen worden. Het gebruik van microplastics in alle verzorgingsproducten moet verboden worden. Zo’n wet mag bovendien geen ruimte bieden aan bedrijven die onder een verbod uit willen komen.
Ons vermoeden is bevestigd; het op 1 juli van dit jaar ingevoerde statiegeld op plastic flesjes heeft inderdaad meteen resultaat geboekt. Het aandeel flesjes in het gevonden zwerfafval is met 37% afgenomen!
Ruim 200 scholen hebben World Cleanup Day nu al tot een succes gemaakt.
TNO presenteerde gisteren een adviesrapport over de ontwikkeling van een nieuwe methode om te meten waar en wanneer kleine plasticdeeltjes uit kleding vrijkomen.
Ook de Waterbazen zijn actief op en rondom World Cleanup Day. Hun doel is om in totaal 20.000 stuks afval te scheppen en te registreren.
Vertaler Nederlands-Duits (vacature gesloten)