Er drijven 171.000 miljard microplastics in de oceaan
Een nieuwe studie schat dat er 171.000 miljard microplastics drijven aan de oppervlakte van de oceaan. Actie is dringend noodzakelijk.
“Schoon Belonen” voorspelbaar mislukt
Amsterdam, 13 november 2017 – Naar schatting komen elk jaar 50 tot 100 miljoen plastic flesjes en 100 tot 160 miljoen blikjes in de natuur. Waar zijn de grote PET-flessen? Die zitten er niet tussen omdat ze keurig worden ingeleverd dankzij statiegeld. Er is al jarenlang een hevige strijd gaande tussen belanghebbende bedrijven als Coca-Cola en Albert Heijn (inzet: afschaffing van statiegeld op grote PET-flessen om kosten te drukken) en milieuorganisaties (inzet: uitbreiding van statiegeld op kleine flesjes en blikjes om zwerfvuil tegen te gaan). In Nederland staat een grote meerderheid van de bevolking achter uitbreiding van statiegeld en behoort zwerfvuil tot de grootste maatschappelijke ergernissen. Statiegeld leidt tot 70-90% minder flesjes en blikjes in het milieu. Recente onderzoeksrapporten, van CE en het Centraal Planbureau, bevestigen deze conclusies.
De strijd rond statiegeld wordt ook tussen partijen in de Tweede Kamer gevoerd. In de zomer van 2015 kwam de PvdA met een compromis. In plaats van statiegeld uit te breiden naar kleine flesjes en blikjes moest er twee jaar lang geëxperimenteerd worden door gemeenten met alternatieve retoursystemen. Via dit project Schoon Belonen moest achterhaald worden welk systeem effectief is en tot gewenste gedragsaanpassingen leidt. Een aangenomen motie van de Kamerleden Çegerek (PvdA) en Van Veldhoven (D66) vroeg de regering een gedegen opzet van onderzoek te waarborgen, waaronder een goede nulmeting en adequate monitoring.
Toen Sharon Dijksma (PvdA) in november 2015 staatsecretaris werd van het ministerie van Infrastructuur en Milieu feliciteerde de Plastic Soup Foundation haar in een open brief. Daarin zette de organisatie haar bezwaren uiteen tegen het project Schoon Belonen, waaronder de te geringe financiële vergoeding voor deelnemers (“honderd keer bukken voor een euro”) en de monitoring. Er kwam enkele maanden later een geruststellend antwoord van Dijksma. Zij had onderzoek laten doen naar de wijze waarop de monitoring het beste ingericht kan worden. Rijkswaterstaat zou die monitoring uitvoeren en een nulmeting en statistisch verantwoorde meting zouden onderdeel van de resultaten zijn (brief met kenmerk IENM/BSK-2016/8518).
Ruim 100 gemeenten hebben twee jaar lang meegedaan aan de pilots in samenwerking met lokale scholen en sportclubs. Afvaladvocaat Rogier Hörchner evalueerde het project Schoon Belonen op basis van bij gemeenten ingediende WOB-verzoeken en concludeert dat het project totaal mislukt is. Er valt geen aantoonbare relatie te leggen tussen de hoogte van de vergoedingen en de gepleegde inzet en gemeenten blijken geen enkel inzicht te hebben in effecten op hoeveelheden zwerfafval of gedragsverandering. Rijkswaterstaat blijkt slechts vier metingen te hebben verricht, maar die zijn niet of nauwelijks te relateren aan de gepleegde inspanningen noch aan de gemaakte kosten van de deelnemende gemeenten. Zijn vernietigende Evaluatie Schoon Belonen is hier te raadplegen, De Telegraaf schreef er al over.
Inmiddels is Stientje van Veldhoven (D66) staatssecretaris voor Infrastructuur en Waterstaat geworden in het kabinet Rutte III. Zij mag nu zelf gaan oordelen over de betreurenswaardige naleving van haar eigen motie.
Maria Westerbos, directeur van Plastic Soup Foundation: “Het is een treurige gang van zaken dat invoering van statiegeld op kleine flesjes en blikjes werd uitgesteld onder het mom van experimenteren met andere retoursystemen. Die experimenten blijken een wassen neus, precies zoals we in onze open brief uit november 2015 al voorspelden. Ondertussen heeft het bedrijfsleven met deze soap de invoering van statiegeld op kleine flesjes en blikjes weer twee jaar weten uit te stellen, met alle negatieve consequenties van dien voor de plastic soup. Met alle kennis die we hebben kan en moet statiegeld direct worden uitgebreid.”
Meer nieuws
Lees meer
Stenen van plastic op een onbewoond eiland
De sombere boodschap van stenen van plastic, aangetroffen op een onbewoond eiland ver van de Braziliaanse kust.
Verpak aardappelen, appels, bananen, wortels en uien niet langer in plastic
Verpak de vijf meest verkochte groente en fruit niet langer in plastic. Dat bespaart niet alleen plastic, maar voorkomt ook voedselverspilling.
EU-verbod microplastics in cosmetica: te traag en te beperkt
Cosmeticabedrijven die verzorgingsproducten zonder microplastics verkopen, roepen in een open brief op tot snelle invoering van een totaalverbod.
