Amsterdam, 30 maart 2018 – De plasticindustrie is grootgebruiker van bisfenol A (BPA). Dit is een chemische stof die in veel plastic producten wordt toegepast, zoals plastic flessen, elektronica, kassabonnetjes en speelgoed. Omdat BPA de hormoonhuishouding verstoort en vruchtbaarheidsproblemen kan veroorzaken, heeft de Nederlandse regering in 2016 gezegd dat de blootstelling aan BPA omlaag moet. Tevens werd aangekondigd dat de regering zich ervoor zou inzetten ook dat producenten veiligere alternatieven zouden gaan ontwikkelen.
We zijn twee jaar verder en de vraag doet zich voor hoe die producenten zich inmiddels gedragen.
De Europese Unie classificeerde BPA in 2016 als een toxische stof en plaatste het op de lijst van zeer zorgwekkende stoffen (“substances of very high concern”) van het European Chemicals Agency. Wetenschappers van alle lidstaten kwamen unaniem tot dit besluit.
Reden voor PlasticsEurope, de lobbyorganisatie van de Europese plasticindustrie, om de Europese Unie vorig jaar voor de rechter te dagen om BPA alsnog van die lijst te halen. De maatregel zou “fundamenteel disproportioneel” zijn, aldus een bericht van EUobserver, die speculeert dat het om een vertragingstactiek gaat. Zolang er een juridisch gevecht is, kan BPA immers op de markt blijven en worden zogenaamde alternatieven niet aangepakt.
Inmiddels zijn er namelijk inderdaad alternatieven geïntroduceerd op de markt. Veel consumenten zijn zelfs al vertrouwd met labels die producten aanprijzen als “BPA-vrij”. Producenten blijken echter vooral alternatieven te gebruiken die sterk lijken op BPA. Het gaat met name om bisfenol S (BPS), bisfenol F (BPF) en bisfenol HPF (BHPF). Chem Trust, een organisatie die als missie heeft mens en dier tegen schadelijke chemicaliën te beschermen, heeft deze ontwikkeling in kaart gebracht en komt in een rapport met alarmerende bevindingen:
Maria Westerbos, directeur van de Plastic Soup Foundation: “Het is de hoogste tijd dat niet alleen de Nederlandse regering, maar ook de Europese Unie een krachtig signaal afgeeft aan de industrie dat het volstrekt onacceptabel is dat de ene problematische stof wordt ingeruild door de andere, waarbij consumenten in de waan worden gebracht dat de producten nu wel veilig zijn. Laat staan dat je hierom durft te procederen. Dat is bijna gewetenloos.”
Bestaande internationale afspraken zijn volstrekt onvoldoende om de plasticsoep te bestrijden. Er is dan ook groeiende steun voor een internationaal bindend plasticverdrag. De vraag is niet langer of het verdrag er komt, maar vooral welke afspraken daarin worden vastgelegd.
UV-328 is een giftige stof die de plasticindustrie vaak toepast. Een voorstel om deze stof te verbieden onder het Verdrag van Stockholm wordt aangevochten door de industrie.
Plastic Soup Foundation eist reactie van industriecomplex en onderzoekt mogelijkheden om stappen te zetten tegen voorgenomen dumping.
Op meerdere plekken in Amsterdam kan je vanaf vandaag plasticvrij op het terras zitten. Van deze terrassen zal voortaan geen single-use-plastic meer wegwaaien. Wij hopen dat er nog veel zullen volgen.
Microplastics in gebotteld drinkwater