Geen orka’s meer vanwege PCBs

Amsterdam, 28 september 2018 – Polychloorbifenylen (PCBs) zijn giftige organische verbindingen die in het milieu niet of nauwelijks afbreken en zich in het vetweefsel van dieren ophopen. Vanwege bepaalde eigenschappen zijn PCBs lange tijd op grote schaal toegepast, onder andere als brandvertrager in plastics. In het door 152 landen ondertekende Verdrag van Stockholm voor persistente organische stoffen (2001) is afgesproken productie en gebruik van PCBs te stoppen vanwege hun schadelijkheid. De meeste landen hadden PCBs al eerder verboden. Het probleem is dat de PCBs nog volop in het milieu aanwezig zijn en met name de vruchtbaarheid van dieren aantasten.  

Een internationaal onderzoeksteam heeft nu vastgesteld dat populaties van de orka (Orcinus orca) wereldwijd bedreigd worden in hun voortbestaan. Het artikel verscheen in Science. Aangezien orka’s boven in de voedselketen zitten, is de concentratie PCBs in hun vet extra hoog. Volgens een bericht van de NOS werden in het vetweefsel van orka’s pcbwaarden van 1300 miligram per kilo gemeten, waar 50 milligram al een nadelig effect zou hebben op de vruchtbaarheid. Pasgeboren orka’s worden nauwelijks meer waargenomen. Het uitsterven van de soort zou een kwestie kunnen zijn van enkele decennia. Het nieuws komt extra hard aan omdat er niets meer kan worden gedaan om dit te voorkomen. 

Maria Westerbos, directeur van de Plastic Soup Foundation: “De wereld heeft jarenlang getreuzeld om PCBs te verbieden. Al in de jaren 60 was hun schadelijkheid bekend en pas in 2001 werd een wereldwijd verbod afgesproken. Ook nu worden additieven als brandvertragers aan plastic toegevoegd die uit plastic lekken dat in water terecht komt en waarvan bekend is dat ze schadelijk zijn. Het trieste voorbeeld van de orka’s laat ons het belang zien om deze stoffen preventief te verbieden, dat wil zeggen uit voorzorg en niet nadat hun schadelijkheid tot in detail bewezen is en de schadelijke stoffen nooit meer uit het milieu te halen zijn.”