Impact Fair, 4,5,6 april – Jaarbeurs Utrecht.
De eerste Impact Fair is de grootste Impact Experience van Europa. Een interactieve ‘immersieve’ belevenis van impactvolle voorbeelden.
Amsterdam, 1 maart 2019– Statiegeld is het juweeltje van de circulaire economie. Dit systeem zorgt voor minder zwerfafval, minder opruimkosten, hoge retourpercentages, betere recycling, én wordt maatschappij breed gedragen. De Statiegeldalliantie, waarbij sinds oktober 2017 al ruim 850 organisaties en lokale overheden zijn aangesloten, laat zien hoe breed en wat de voordelen zijn.
Nu is het onlangs door staatssecretaris Van Veldhoven (D66) gepresenteerde Plastic Pact erop gericht om de milieudruk van plastic te verminderen en circulariteit te bevorderen. Statiegeld als effectief instrument komt in dit Plastic Pact echter niet één keer ter sprake. De verklaring moet zijn dat sommige bedrijven die mordicus tegen invoering of uitbreiding van statiegeld zijn, zoals Albert Heijn, de overeenkomst anders niet hadden getekend.
In het Plastic Pact staat wél dat ondertekenaars “uiterlijk in 2020 nieuwe slimme inzamel- en retoursystemen” ontwikkelen. Dit jaartal heeft alles te maken met de doelstelling die de staatssecretaris maart vorig jaar formuleerde. Wanneer namelijk in het najaar van 2020 blijkt dat kleine plastic flesjes niet voor 90% worden gerecycled en er bovendien geen sprake is van een vermindering van 70 tot 90% van de kleine flesjes in het zwerfafval, dan zal het statiegeld op kleine flesjes alsnog worden ingevoerd.
Wat behelzen die “nieuwe slimme inzamel- en retoursystemen”? Van Veldhoven stuurde in januari dit jaar het “ActiePlan NederlandSchoon 2019. Samen aan het werk om zwerfafval te verminderen” naar de Tweede Kamer. Dat plan biedt duidelijkheid over de aanpak die het bedrijfsleven voorstaat. Het werd opgesteld door NederlandSchoon dat door het verpakkende bedrijfsleven wordt gefinancierd en als spreekbuis optreedt. De rapportage voorziet “in de afspraak een alternatief plan [voor statiegeld] aan te leveren”.
Het afgelopen jaar zijn door NederlandSchoon vier gebieden uitgekozen waar retourlogistiek wordt getest. Het gaat om gebieden in Zaandam, Rotterdam-Noord, Heerenveen en Meierijstad waar extra afvalbakken zijn geplaatst onder het motto “Flesjes in de bak, zo doen we dat!”. Passanten en ondernemers moeten zo worden gestimuleerd deze gebieden schoon te houden. Een monitoringsprogramma gaat uitwijzen hoe effectief de aanpak is. De vier testgebieden moeten samen voldoende inzicht in de effectiviteit van de maatregelen geven “om daarmee de basis te vormen voor een landelijke verbreding.”
Wat behelst het Actieplan verder: “Voor de kleine plastic flesjes die zijn verzameld via de flesjesbakken is een aparte ophaalstructuur ontwikkeld. In de vier gebieden worden de zakken met plastic flesjes apart ingezameld en vervolgens gesorteerd en gerecycled in nieuwe plastic producten”.
Dit is dus in essentie het “nieuwe slimme inzamel- en retoursysteem” waarmee de gestelde doelen moeten worden gehaald. Het is echter nieuw noch slim, maar gewoon oude wijn in nieuwe zakken. Om statiegeld te voorkomen, presenteerde het bedrijfsleven in 2001 al een plan om speciale afvalbakken op drukbezochte plekken te plaatsen om mensen aan te zetten daar hun fastfoodafval in te gooien, aldus een artikel in De Telegraaf van april dat jaar.
Het plan is ook niet slim, want het werkt niet. In Rotterdam blijkt uit metingen dat de daar geplaatste extra afvalbakken geen enkel effect hebben. Het Algemeen Dagblad kopte in december: “In Rotterdam slingeren ruim twee keer zo veel plastic flesjes op straat als in de rest van Nederland”. De roep in de Rotterdamse gemeenteraad voor versnelde invoering van statiegeld is nu extra luid en krachtig. Ook in Zaandam is de afgelopen maanden regelmatig getest of er enig resultaat wordt geboekt. Dirk Groot, bekend als de Zwerfinator, heeft met behulp van de Litterati-app hier alle door hem aangetroffen drankverpakkingen op straat vastgelegd en geteld. Ondanks de extra afvalbakken en ondanks alle inspanningen om mensen te motiveren hun flesjes en blikjes in de speciale bakken te doen, ligt het aantal zwerfdrankverpakkingen hier bovenhet landelijk gemiddelde. Er is zelfs een stijgende lijn, in plaats van een dalende.
Maria Westerbos, directeur van de Plastic Soup Foundation: “Met mooie woorden en vage plannen krijgen we de illusie voorgespiegeld dat Nederland verlost wordt van de zwerfflesjes. Dit soort manoeuvres zijn er niet op gericht Nederland werkelijk schoon te maken, maar om de hoognodige invoering van statiegeld voor de zoveelste keer te frustreren”.
Lees ook – Flesjes in de bak (om maar geen statiegeld te hoeven invoeren).
Lees ook – Plan Afvalfonds mikt op meerdere strategieën om statiegeld te omzeilen.
De eerste Impact Fair is de grootste Impact Experience van Europa. Een interactieve ‘immersieve’ belevenis van impactvolle voorbeelden.
15 maart 2024 Dat is wat lezers van de nieuwssite nu.nl op hun reactieplatform Nujij zich afvroegen. In een recent […]
De afvalexport naar landen buiten de EU is aan banden gelegd. Nederland is tegen een algeheel verbod op het verschepen van plastic afval.
De afvalexport naar landen buiten de EU is aan banden gelegd. Nederland is tegen een algeheel verbod op het verschepen van plastic afval.