Amsterdam, 16 juli 2019 – De meeste grote banken en verzekeraars in Nederland investeren volop in bedrijven die schaliegas winnen en plastics produceren. ING is de grootste financier van schaliegas en plastics. Aegon en Allianz zijn de grootste beleggers. In totaal leenden de banken tussen 2010 en dit jaar 5,3 miljard dollar uit aan de onderzochte schaliegas- en plasticbedrijven. De banken en verzekeraars beleggen er voor 4 miljard dollar in.
Dit blijkt uit het nieuwe praktijkonderzoek van de Eerlijke Bank- en Verzekeringswijzer, in samenwerking met de Plastic Soup Foundation. Lees hier het rapport Plastic Finance. How Dutch financial institutions enable shale gas to fuel the plastic soup disaster. Het rapport legt voor het eerst de directe relatie tussen investeringen in schaliegas en de plastic productie en de toename van plasticsoep in rivieren, zeeën en oceanen.
Fracking for Plastic
Dankzij goedkoop schaliegas neemt de productie van (verpakking)plastic een grote vlucht. In de Verenigde Staten is sinds 2010 maar liefst 204 miljard dollar geïnvesteerd in uitbreiding van plasticproductie op basis van ethaan, een component van schaliegas. Ethaan wordt ook met mammoettankers naar Europa getransporteerd. In Antwerpen worden nieuwe plasticfabrieken gebouwd om dat ethaan te kraken. Ethaan is goedkoper dan het aardolie-derivaat nafta, dat traditioneel als grondstof wordt gebruikt voor de productie van plastic. Van het ethaan wordt ethyleen gemaakt, een basis voor allerlei soorten plastics zoals PET en Polyethyleen.
Schaliegaswinning is ook in Argentinië een groeiende industrie. Maar plasticproductie is slechts een van de vele redenen waarom schaliegas niet past in een duurzame investeringsstrategie. Bij belading, transport en overslag van virgin plastic komen veel nurdles (de industriële basiskorrel) in het milieu terecht. Deze kleine plastic korrels worden als halffabricaat gebruikt in de productie van nagenoeg alle plastic producten.
Investeringen van Nederlandse banken en verzekeraars
De zeven grootste Nederlandse banken en de negen grootste verzekeringsgroepen in Nederland zijn onderzocht door de Eerlijke Bank- en Verzekeringswijzer. Verzekeraars Aegon en Allianz blijken de grootste beleggers in schaliegas en plastics te zijn. De aandelenportefeuilles van de gezamenlijke Nederlandse banken en verzekeraars in deze sector hadden op de peildatum (18-20 februari dit jaar) een totaalwaarde van bijna 4 miljard dollar.
Als het gaat om leningen is ING op afstand de grootste, gevolgd door ABN Amro. Deze cijfers zijn afkomstig uit openbare bronnen over de financiering van de tien geselecteerde schaliegas- en plasticbedrijven. De totale investeringen in schaliegas- en plasticbedrijven liggen waarschijnlijk veel hoger.
Schaliegas en plastic: een blinde vlek
De nadelige effecten van schaliegaswinning op het milieu en het klimaat zijn genoegzaam bekend en steeds vaker onderwerp van gesprek bij investeerders. De directe relatie tussen schaliegas en de productie van plastic en vervolgens de lekkage van plastic wegwerpproducten naar de plasticsoep in zee is echter onderbelicht en is bij veel marktpartijen onbekend.
Banken en verzekeraars spelen als gevolg van hun investeringen in bedrijven als Shell, Exxon Mobil, DowDuPont en Chevron een rol in de snelle groei van de plastic productie. Alle banken en verzekeraars zeggen de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN (SDG’s) te omarmen. Daarin zijn bescherming van het klimaat en van de oceanen opgenomen. Investeringen in schaliegasbedrijven en bedrijven die plastics produceren staan haaks op het behalen van de SDG’s.
Banken zeggen zich zorgen te maken over de plasticsoep, maar hebben veelal geen beleid met betrekking tot investeringen in plasticproductie. De Rabobank, NIBC, de Volksbank (waaronder ASN Bank) en Triodos Bank sluiten bedrijven uit van investeringen die geheel of gedeeltelijk hun omzet halen uit de winning van schaliegas. Het beleid van ING staat schaliegaswinning alleen buiten Europa toe. Bij de overige banken en verzekeraars is geen uitgesproken beleid gevonden. Als het gaat om investeringen in plastic en/of plastic producerende bedrijven, hebben alleen Triodos en de Volksbank beperkend beleid. De Eerlijke Bankwijzer, Eerlijke Verzekeringswijzer en Plastic Soup Foundation sporen alle banken en verzekeraars aan op korte termijn helderheid te verschaffen over het investeringsbeleid en schaliegas hierna op de uitsluitingslijst van investeringen te plaatsen.
De Eerlijke Geldwijzer
De Eerlijke Geldwijzer onderzoekt of jouw geld door banken en verzekeraars niet wordt geïnvesteerd in zaken als dierenleed, wapenhandel of kinderarbeid. Op de site kan iedereen de scores van banken en verzekeraars op deze en andere onderwerpen bekijken. De Eerlijke Geldwijzer, die bestaat uit de Eerlijke Bankwijzer en de Eerlijke Verzekeringswijzer, is een samenwerkingsverband van Amnesty International, FNV, Milieudefensie, Oxfam Novib, PAX en World Animal Protection. Plastic Soup Foundation ondersteunt de doelstelling van de Eerlijke Geldwijzer op het plastic dossier.
Stuur de banken en verzekeraars een klacht of tweet via eerlijkegeldwijzer.nl
Lees ook – Persbericht Eerlijke geldwijzer
Lees ook – Wil het kabinet-Rutte wel echt minder plastic?
Lees ook – Ineos bouwt voor 3 miljard euro plasticfabrieken bij Antwerpen
De kans bestaat dat verpakkingsplastic in de Filippijnen binnenkort na gebruik massaal wordt verwerkt in asfalt voor wegen. Het afval wordt toegevoegd in een toplaag van asfalt, maar ook gebruikt als brandstof in cementfabrieken.
Maria Westerbos, onze directeur, werd gisterenmiddag in het RTL-programma ‘5 uur Live’ geïnterviewd over het werk van de Plastic Soup […]
Vanaf januari 2025 moeten alle nieuwe wasmachines in Frankrijk een filter bevatten om te voorkomen dat synthetische kleding onze waterwegen […]
Dit keer willen we twee roeiteams in het zonnetje zetten: Ocean 5 en Team Maktub die over de Atlantische Oceaan roeiden om geld voor ons in te zamelen.
Wat gaan we doen met ons afvalplastic?