Van statiegeld op blik naar blik op statiegeld
Goed nieuws. Na jarenlange strijd zullen blikjes in het zwerfvuil verdwijnen dankzij statiegeld. De volgende stap is statiegeld op veel meer verpakkingen.
Betere recycling synthetische matrassen is halfbakken oplossing
Amsterdam, 21 augustus 2019 – In Nederland worden jaarlijks 1,2 miljoen matrassen als grof huishoudelijk vuil aan de kant van de weg gezet. Twee derde daarvan, een paar honderd miljoen kilo, wordt verbrand. Bijna al die matrassen bestaan uit synthetische materialen. Als er medio 2019 geen betekenisvolle stappen zijn gezet door de sector om deze afvalberg tegen te gaan, komt het kabinet met wettelijke maatregelen in de vorm van een verplichte producentenverantwoordelijkheid. De sector kiest massaal voor recycling. Dat is echter een halfbakken oplossing. De echte oplossing is de plasticvrije matras.
Recycling-initiatieven
Zo’n 15% van de matrassen wordt nu uit elkaar gehaald en verwerkt, de rest wordt verbrand. De matrassenbranche heeft zich tot doel gesteld om het percentage verwerkte matrassen te verhogen. Er zijn al diverse recyclinginitiatieven van de grond gekomen. Auping en DSM-Niaga ontwikkelden een circulair matras. Onderdelen van die matras zijn eenvoudig te scheiden en kunnen vervolgens gebruikt worden in nieuwe matrassen. Ikea investeert met afvalverwerker Renewi in het recyclen van matrassen. RetourMatras recyclet matrassen en hergebruikt meer dan 90% van de materialen. Matras Recycling Europe haalt bij gemeenten afgedankte matrassen op. Deze worden eerst op verzamelkarren gelegd en vervolgens naar een verwerkingslijn worden gebracht.
Schadelijke stoffen
In synthetische matrassen zitten schadelijke stoffen die tijdens het recyclingproces niet verwijderd kunnen worden. Stoffen als vlamvertragers en weekmakers worden verantwoordelijk gehouden voor een reeks van ziektes. Om die reden wees de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in 2018 op gezondheidsrisico’s van de circulaire economie. De Nederlandse stichting Wemos pleitte in het vorig jaar gepresenteerde Nationaal plan hormoonverstorende stoffen in een circulaire economie voor een schone circulaire economie. Het dringende advies is om schadelijke stoffen al in de ontwerpfase te vermijden. Bij synthetische matrassen is die oplossing echter een illusie. Zo worden brandvertragers met opzet toegevoegd, omdat kunststoffen van zichzelf bijzonder brandbaar zijn.
Uitvoeringsprogramma
Het kabinet wil dat in 2030 het gebruik van grondstoffen gehalveerd is om uiteindelijk een economie zonder afval te realiseren. Een van de ‘icoonprojecten’ in het kader van het Uitvoeringsprogramma circulaire economie is beter hergebruik en ontwerp van matrassen. Dit project zet in op recyclen van afgedankte matrassen (95% in 2025) en het duurzamer ontwerpen, opdat in 2025 75% van de nieuwe matrassen gemakkelijker uit elkaar te halen zijn om de materialen opnieuw te gebruiken. Maar wie een matras circulair ontwerpt moet rekening houden met de schadelijke stoffen. En juist daarover zwijgt het project.
De echte circulaire matras bestaat allang
Het kabinet streeft ernaar dat significant minder matrassen worden verbrand, dat een veel groter aandeel van de afgedankte matrassen wordt gerecycled, en dat er meer matrassen circulair ontworpen worden. Circulair ontwerpen wordt echter niet gedefinieerd. Er wordt vooral modulair ontwerpen mee bedoeld, zodat een afgedankte matras gemakkelijk uit elkaar kan worden gehaald voor bruikbare onderdelen. Over de echt circulaire matras rept het icoonproject met geen woord. Die matras bestaat gewoon, is plasticvrij en dus gevrijwaard van schadelijke stoffen. Deze circulaire matras bestaat uitsluitend uit prima te recyclen organische materialen.
Babymatrassen
Vooral de vraag naar organische babymatrassen is de laatste jaren toegenomen. Baby’s en kleine kinderen zijn extra kwetsbaar voor de schadelijke stoffen in synthetische matrassen. Zij slapen veel en liggen met hun gezichtje direct op de matras. Het ambachtelijke bedrijf Lavital produceert matrassen voor volwassenen die geheel uit natuurlijke grondstoffen bestaan, en nu ook matrassen voor kinderbedjes.
Lavital is business angel van de Plastic Soup Foundation (PSF) geworden. Van de opbrengst van verkochte baby matrassen type Moonshine schenkt het bedrijf 25% aan de PSF.
Maria Westerbos, directeur van de Plastic Soup Foundation: ‘Het is van groot belang dat bedrijven als Lavital laten zien dat je niet op plastic met schadelijke toevoegingen hoeft te slapen. Vooral baby’s verdienen het een goede start te maken. We zijn supertrots dat Lavital business angel van ons geworden is.’
Lees ook – Nationaal plan hormoonverstorende stoffen in een circulaire economie.
Lees ook – Weekmakers in plastic vertragen taalontwikkeling baby’s.
Meer nieuws
Lees meer
Er drijven 171.000 miljard microplastics in de oceaan
Een nieuwe studie schat dat er 171.000 miljard microplastics drijven aan de oppervlakte van de oceaan. Actie is dringend noodzakelijk.
Stenen van plastic op een onbewoond eiland
De sombere boodschap van stenen van plastic, aangetroffen op een onbewoond eiland ver van de Braziliaanse kust.
Verpak aardappelen, appels, bananen, wortels en uien niet langer in plastic
Verpak de vijf meest verkochte groente en fruit niet langer in plastic. Dat bespaart niet alleen plastic, maar voorkomt ook voedselverspilling.
