Stenen van plastic op een onbewoond eiland
De sombere boodschap van stenen van plastic, aangetroffen op een onbewoond eiland ver van de Braziliaanse kust.
Plasticindustrie misbruikt Levenscyclusanalyse (LCA) in communicatie rond plasticsoep
Amsterdam, 16 oktober 2019 – De veelgeprezen methode van de levenscyclusanalyse (LCA) wordt regelmatig misbruikt in de plasticsoep-discussie. Daardoor werkt deze alom gebruikte methodologie om de milieubelasting van producten te beoordelen, de plasticsoep feitelijk in de hand. Ze houdt weliswaar rekening met de milieu-impact van alle levensfasen van een product, maar helaas níet met de schade die dat product veroorzaakt wanneer het terechtkomt in het milieu.
Theorie botst met de praktijk
De LCA gaat uit van zo’n achttien criteria: zaken als energie-, materiaal- en watergebruik en impact op het klimaat. Die criteria worden berekend voor de hele levenscyclus, dus vanaf het delven van grondstoffen tot en met de afvalverwerking. Het idee achter de methodologie is dat je op deze wijze verschillende producten, materialen en productiemethoden onderling goed kunt vergelijken. De LCA gaat uit van een gecontroleerd proces, dat wil zeggen van de veronderstelling dat alle producten in de eindfase worden ingezameld, gerecycled en opnieuw benut. Maar de werkelijkheid is geen gecontroleerd proces. Plastic in de afvalfase heeft weinig waarde en recycling is complex. Daardoor komt wereldwijd 79% van het plastic op vuilnisstorten terecht of in het milieu, berekenden Amerikaanse wetenschappers. De plasticsoep leert dat dat voor grote schade zorgt. Het komt de plasticindustrie goed uit dat de LCA-methode met dat laatste aspect geen rekening houdt. Op deze manier komt plastic namelijk altijd naar voren als de meest milieu- en klimaatvriendelijke optie.
Plastic Waarheid versus Plastic Fabel
De Nederlandse plasticindustrie is onlangs de campagne Plastic Waarheid versus Plastic Fabel gestart. Het gaat om acht zogenaamde marktfabels. De derde fabel luidt: ‘Alle tasjes zijn milieuvriendelijker dan een plastic tasje’. En als feit wordt aangevoerd: ‘Plastic tasjes zijn milieuvriendelijker dan andere tasjes’. De LCA-methodologie ligt aan de basis van deze uitspraak, maar die houdt geen rekening met plastic in het milieu. Daar is het plastic tasje veel schadelijker dan het papieren tasje, omdat plastic niet op natuurlijke wijze vergaat.
Moeilijk meetbaar criterium
Met de constante stroom plastic die dagelijks in de oceaan terechtkomt, wordt in de LCA-methodologie dus geen rekening gehouden. En dat valt goed te verklaren. Anders dan bij zaken als energie, water en materiaalgebruik, waar in het productieproces rekening mee gehouden kan worden, is ‘plasticverlies’ niet gemakkelijk in cijfers uit te drukken. Bekend is bijvoorbeeld dat dieren aan plastic overlijden. Maar hoe kwantificeer je dat? En wat is de kans dat dat éne in het milieu achtergelaten plastic tasje toevallig de dood van een dier tot gevolg heeft? En dat is niet het enige meetprobleem. Plastic verkruimelt tot steeds kleinere stukjes die ook in voedselketens komen met nog onbekende gevolgen voor onze gezondheid. Maar hoe moet je dat voor nu en voor in de toekomst kwantificeren?
Stop met misbruik van LCA voor promotie van wegwerpplastic
Telkens als eenmalige producten met elkaar worden vergeleken met behulp van LCA’s, komt de plasticvariant als winnaar uit de bus. Aan de andere kant weten we dat eenmalig verpakkingsplastic (Single Use Plastic) de grootste bijdrage levert aan de wereldwijde plasticsoep. We moeten dus stoppen met de huidige LCA-methode voor het promoten van, vooral, eenmalig verpakkingsplastic. Of anders moeten we het eerst eens worden over een eerlijk aanvullend criterium dat rekening houdt met de gevolgen van plastic in het milieu.
Lees ook:
Natuur Milieu strenger verpakkingsbeleid onontbeerlijk
Levenscyclusanalyse bevestigt: meerarlige plantentray is inderdaad veel beter voor het milieu
Meer nieuws
Lees meer
Verpak aardappelen, appels, bananen, wortels en uien niet langer in plastic
Verpak de vijf meest verkochte groente en fruit niet langer in plastic. Dat bespaart niet alleen plastic, maar voorkomt ook voedselverspilling.
EU-verbod microplastics in cosmetica: te traag en te beperkt
Cosmeticabedrijven die verzorgingsproducten zonder microplastics verkopen, roepen in een open brief op tot snelle invoering van een totaalverbod.
De Plastic Wijzer: hoe vrijblijvend is het radicale plan van het Afvalfonds?
Het Afvalfonds erkent de problematiek van plastic verpakkingen en bepleit een systeemverandering. Zijn het opnieuw mooie woorden zonder daden?
