Worden we ziek van plastic? Stervende afweercellen
Amsterdam, 25 oktober 2019 – Als afweercellen microplastics proberen op te ruimen, gaan ze zelf dood. Nienke Vrisekoop, assistant professor in het UMC Utrecht, onderzocht de reactie van menselijke afweercellen op microplastics van verschillende grootte. Zij presenteerde haar eerste onderzoeksresultaten op de Plastic Health Summit in Amsterdam, eerder deze maand. Haar onderzoek is een van de vijftien kortlopende onderzoeken, die mogelijk gemaakt zijn met subsidies van ZonMw.
Gebrek aan onderzoek
Aangezien we dagelijks in aanraking komen met microplastics, en deze op verschillende manieren ons lichaam binnenkomen, is een belangrijke vraag of die plastics ook schade aanrichten. Dat de kleinste microplastics tot een omvang van twintig micrometer (zo groot als een cel) in lichamen van zoogdieren terechtkomen, is aannemelijk. Onderzoek op muizen heeft in 2017 aangetoond dat microplastics zich kunnen ophopen in bepaalde organen, namelijk de lever, nieren en darm.
Wat gebeurt er bij mensen?
Het onderzoek van Vrisekoop richt zich op de vraag hoe het menselijk afweersysteem op lichaamsvreemde microplastics reageert. Ze gebruikte afweercellen uit menselijk bloed en voegde daar in een kweekschaaltje fluorescerende microplastics van verschillende grootte (1μm en 10μm) aan toe, met of zonder ‘coating’. Die coating bestond uit bloed-componenten die zich aan het plastic binden.
Twee opvallende effecten
Er waren twee opvallende effecten. Schone microplastics zonder coating werden ongemoeid gelaten door de afweercellen, maar die met coating werden juist aangevallen. De aangevallen microplastics werden ingekapseld, precies zoals de afweercellen dat met bacteriën doen. Opvallend was dat die afweercellen in de uren en dagen daarna stierven, terwijl aan de ingekapselde microplastic zelf niets veranderde. Het tweede effect was dat de kleinere microplastics – van 1μm – allemaal werden ingekapseld, of ze nu wel of geen coating hadden, maar dat de afweercellen in dat geval niet stierven.
Zorgelijk
Vrisekoop, geciteerd door Utrecht.nieuws.nl: ‘Een zorgelijk beeld. (…) Ik kan me voorstellen dat dit tot een ontstekingsreactie leidt, waarbij het lichaam steeds meer afweercellen aanmaakt en erop af stuurt.’
Bekijk ook het NOS-item over het onderzoek
