Amsterdam, 20 januari 2020 – Plastic confetti draagt bij aan de plasticsoep met carnaval als jaarlijks dieptepunt. Partypoppers en confetti-kanonnen schieten dan duizenden stukjes plastic de lucht in. Overheden doen weinig tot niets aan deze vorm van plasticvervuiling, terwijl je de gekleurde snippers nog maanden later tegenkomt. Afgaande op de Optochtenkalender valt het confettibombardement dit jaar op 22 februari.
Elk jaar laat het volksfeest kilo’s plastic achter op straat. Behalve confetti zijn dat onder meer ballonnen, plastic drinkbekers en rietjes. Het plastic verwaait of stroomt weg richting zee. De Belgische kunstenaar en activist Toon Eerdekens stoort zich al jaren aan de collectieve onverschilligheid en spreekt gemeenten erop aan. Plastic Soup Foundation sprak met hem. ‘Een simpel uitstrooireglement kan per stoet tienduizenden stuks plastic in het milieu voorkomen.’
‘Er is bij ons in België geen enkele gemeente met een uitstrooireglement dat wegwerpplastic tijdens carnaval verbiedt. Geen reglement, geen richtlijn, geen controle, geen handhaving, geen bewustwording, er is helemaal niets. Bestuurders hebben geen enkel idee wat er allemaal wordt uitgestrooid en bijdraagt aan de plasticsoep. Maar ze faciliteren het carnaval wel, ook financieel. Er wordt in de praktijk werkelijk van alles weggegooid, van verpakte snoepjes tot plastic fluitjes en Chinese plastic wegwerpprullen. De plastic confetti en al die andere plastic rommel vallen eenvoudigweg niet op te ruimen. Alles kan en mag gewoon. Gemeenten ruimen weliswaar op, maar dat maakt de wegwerpgekte niet goed. Nog weken na de stoeten vinden we het afval terug in bermen en rioolputjes. Ik maakte een video van de plastic troep die ik in de dagen na de carnavalsstoet aantrof in een aantal gemeenten.’
Gemeentes ontkennen niet dat dit een probleem is, maar de meeste stellen zich passief op. Een enkele gemeente neemt wel maatregelen. Het meest voor de hand liggend is om in de evenementenvergunning voorschriften op te nemen over wegwerp-plastic, zoals een verbod op plastic confetti op straat. Je kunt bijvoorbeeld bepalen dat alleen afbreekbaar papieren confetti is toegestaan. En vóór de optocht begint, zou je de carnavalswagens kunnen laten controleren door buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s). Amsterdam is zo’n uitzondering. In deze stad mogen vanaf dit jaar geen plastic confetti, rietjes en wegwerpbekers op festivals gebruikt worden. In heel veel andere steden wordt echter nog niets gedaan. Eerdekens: ‘Ook Brussel heeft sinds vorig jaar een reglement tegen werpplastic tijdens evenementen dat perfect kan dienen voor een duurzaam carnaval, maar dan moet er wel gehandhaafd worden.’
Eerdekens heeft de Belgische gemeente Hasselt verzocht om maatregelen te nemen, nadat hij ook in deze plaats, die zich als duurzaam afficheert, buitengewoon veel afval aantrof. De gemeente erkent het probleem van de plasticvervuiling, maar antwoordde hem: ‘Het gooien van snoepgoed en confetti tijdens de carnavalstoet is in onze streek een jarenlange traditie die we niet dadelijk willen afschaffen omdat het een onderdeel is van de beleving van dit evenement’. Eerdekens: ‘Weinig gemeenten zullen zo openlijk zeggen dat ze niet bereid zijn iets tegen het probleem te doen. Ik heb daarom bij de Raad van State in België een ‘verzoekschrift tot nietigverklaring’ van deze beslissing ingediend en wacht tot het in behandeling wordt genomen. Hasselt overtreedt hier bewust haar eigen zwerfvuil-wetgeving, negeert haar eigen duurzaamheidsdoelen en geeft haar jeugd een schandelijk voorbeeld van hoe het niet moet.’
Wanneer de ene stad maatregelen treft en de andere niet, ontstaat er echter onduidelijkheid. Het is dan ook veel logischer dit probleem niet aan gemeenten over te laten, maar het in de wet- en regelgeving op te nemen. In Nederland wordt de minister daarom in een petitie opgeroepen om ‘een verbod in te stellen op de verkoop van plastic confetti en serpentine en (feest-)artikelen die plastic snippers bevatten’. De Plastic Soup Foundation roept iedereen op deze petitie te tekenen.
Een landelijk verbod op de verkoop van plastic confetti en serpentine en (feest)artikelen die plastic snippers bevatten, ligt volledig in de lijn met het Europese beleid dat erop gericht is om wegwerp plastic uit het milieu te houden.
Foto van Toon Eerkens genomen in Bilzen na carnaval.
Lees ook – Oproep aan Kabinet: verbied plastic confetti
Microplastics in kunstmest is een vrijwel onbekend milieuprobleem, met ook potentiële gezondheidsgevolgen. De nieuwe minister van LNV moet uitgaan van het voorzorgprincipe en plasticvrije landbouw bevorderen.
Het kan twee kanten op gaan met een potentieel plasticverdrag op de komende VN-milieubijeenkomst. Wordt het de veelbelovende ontwerpresolutie van Rwanda en Peru, of wint de sterk afgezwakte Japanse resolutie?
Het woord ‘plastic’ komt niet voor in het regeerakkoord. Samen met andere milieuorganisaties schreven wij een brief over het plasticbeleid aan de nieuwe staatssecretaris.
Chemicaliën en plastic zijn voor de aarde nieuwe entiteiten die samen een planetaire grens overschrijden.
Overheid laat gezonken afval containerramp MSC Zoe op bodem liggen