MICROPLASTICS LIJKEN DEMENTIE TE BEVORDEREN
Nieuw onderzoek naar de effecten van microplastics op mensen en andere zoogdieren toont significante gedragsveranderingen.
Harmen Spek doet verslag – 1 Mei 2020
Dinsdag 21 april was een bijzondere dag voor Plastic Soup Foundation. Het was de dag waarop plasticproducent Ducor begon met het schoonmaken van de zwaar vervuilde Londen- en Brittanniëhavens in Rotterdam. Beide havens zijn bezaaid met een dikke laag plastickorreltjes, ook wel nurdles genoemd, de grondstof voor veel producten van plastic. Ducor moest wel, omdat wij met een handhavingsverzoek milieudienst DCMR hebben overtuigd om Ducor de gemorste korrels te laten opruimen.
Wij van Plastic Soup Foundation vonden de vervuiling zo ernstig dat we een advocaat hebben ingezet en een handhavingsverzoek hebben ingediend bij DCMR, en die te bewegen de naleving door plasticproducenten van de bestaande wetgeving beter te controleren. Daarnaast hebben we het actualiteitenprogramma Nieuwsuur ingelicht, die op locatie een reportage heeft gemaakt. Niet alleen in Rotterdam, maar ook in Zeeland en Antwerpen, waar minstens zoveel plastickorrels in het milieu belanden. Deze reportage leidde tot een stevig debat in de gemeenteraad van Rotterdam en vragen in de Tweede Kamer.
Als ik de ochtend van de 21e dan ook nieuwsgierig en verwachtingsvol naar de Londenhaven in de Botlek rijd, zie ik vanaf de weg een werkboot liggen en op de oever ernaast behoorlijk veel activiteit. Op de voorsteven van de boot staat een graafmachine die met zijn arm tot aan de basaltoever rijkt, en langs de arm lopen twee lange flexibele buizen waarmee de uitvoerders op de kant aan het werk zijn. Havenbedrijf Rotterdam heeft voor deze klus aannemer HEBO ingehuurd.
Als ik via het talud naar de werkers toe loop, staan de beelden van Nieuwsuur nog op mijn netvlies, maar om de vervuiling zo met eigen ogen te ervaren is toch andere koek. Ik ben geschokt! De hoeveelheid korrels is met geen pen te beschrijven en zo nu en dan zak ik met mijn schoenen in de dikke laag plastic weg alsof ik over fijn zand loopt.
En dat gevoel klopt ook wel. De plastickorrels hebben meestal een doorsnede van zo’n 4-5 mm maar hier ligt een gevaarlijke mix van korrels die veelal 1 millimeter of zelfs kleiner zijn. Die zakken natuurlijk overal doorheen. Helaas ligt er in de Londenhaven ook nog eens erg veel grof plasticafval wat de aanblik er niet prettiger op maakt.
Het opruimen gaat moeizaam, mede omdat deze enorme ‘stofzuiger’ nog een testmodel is voor deze toepassing. Er ontstaat veel oponthoud door verstoppingen. Het is dan ook een complexe opgave; de korrels moeten natuurlijk zo goed mogelijk worden verwijderd, maar er wordt ook grover plastic en natuurlijk materiaal mee opgezogen en dat veroorzaakt verstoppingen. Het is daarbij erg arbeidsintensief om de bovenste laag basaltstenen op te tillen en de korrels zo diep mogelijk weg te zuigen. Meter voor meter wordt op deze manier de flinke oever afgewerkt; een hels karwei.
Op de oever is Ducor zelf minstens zo druk bezig; een wisselende ploeg van een man of vijf is continu in de weer om vooral het grove plasticafval op te ruimen. Zowel de aanwezige directie als personeelsleden zijn geschrokken: zo’n mate van plasticvervuiling hebben ze nog nooit eerder gezien.
Ik krijg van hen te horen dat ze al hun processen opnieuw gaan doorlopen en waar mogelijk dit soort lekkages van plastic zullen voorkomen. Ducor wil ook met andere plasticproducenten in de omgeving in gesprek gaan en hen op de gedeelde verantwoordelijkheid wijzen. Plastic Soup Foundation is blij met deze nieuwe focus maar ziet dit graag terug in harde resultaten; aanpak bij de bron is daarbij essentieel aangezien een volledige schoonmaak onmogelijk is.
Volgens het Havenbedrijf Rotterdam, dat deze operatie laat uitvoeren, heeft deze schoonmaakactie vier volle big bags van elk 1 m3 met plastickorrels opgeleverd. Dan heb je het dus over 4.000 liter aan korrels! Daarnaast zijn er zeventien big bags vol grof plastic opgeruimd. Een enorme hoeveelheid in een relatief klein gebied.
Gesprekken binnen de plasticproducerende sector zullen hard nodig zijn. Er zijn namelijk veel meer van deze nurdle-‘graveyards’ bij ons bekend. Alle bedrijven in deze sector zullen serieus naar hun processen moeten kijken en voor eens en altijd hun verantwoordelijkheid moeten nemen voor het lekken van nurdles naar het milieu.
Nieuw onderzoek naar de effecten van microplastics op mensen en andere zoogdieren toont significante gedragsveranderingen.
Volgens nieuw onderzoek is de plasticsoep minder groot dan gedacht. Is dit het goede nieuws waar we op wachten?
Het eerste bewijs is gevonden dat microplastics aanwezig zijn in menselijk hartweefsel. Het wordt steeds duidelijker dat plastic gevaarlijk is voor de menselijke gezondheid en de gezondheid van onze planeet.
Het kabinet gaat onderzoek doen naar maatregelen, inclusief verbodsbepalingen, om te voorkomen dat bepaalde plastic producten als zwerfvuil eindigen.