1 September 2020
De lobby tegen een mogelijk verbod op rubber kunststofkorrels is nu al van start gegaan. Het gaat om korrels van versnipperde autobanden die op kunstgrasvelden worden gestrooid.
Om te voorkomen dat deze korrels in het milieu terechtkomen, stelt het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) maatregelen voor, waaronder een verbod op het gebruik van dit soort korrels.
Dat verbod zou over zes jaar moeten ingaan, maar de lobby om dat te voorkomen – door belanghebbenden, zoals industrie en sportfederaties – is nu al begonnen. Zij stellen dat milieuvervuiling door deze korrels met eenvoudige maatregelen te voorkomen is. Daartegenover staan de milieuorganisaties, voor wie een verbod de enige manier is om er zeker van te zijn dat deze bron van vervuiling stopt.
De reacties van belanghebbenden op het voorliggende voorstel worden verwerkt in een definitief stuk dat ECHA aan de Europese Commissie zal presenteren. Overleg tussen de Europese Commissie, de lidstaten, de Europese Raad en het Europese Parlement moet resulteren in een uiteindelijk besluit.
ECHA richt zich op het beperken van opzettelijk aan producten toegevoegde microplastics, zoals microplastics in cosmetica. Doel is om te voorkomen dat deze in het milieu terechtkomen. De rubberkorrels worden tot de microplastics gerekend. Deze vergaan niet op natuurlijke wijze en zware metalen, zoals zink, logen uit en vervuilen de bodem.
Twee adviesorganen hebben inmiddels hun reactie gegeven op het voorstel van ECHA. Het Comité risicobeoordeling (RAC) bepleit een verbod. Het Comitésociaaleconomische analyse (SEAC), dat kijkt naar sociaaleconomische gevolgen, zegt dat er op dit moment onvoldoende informatie beschikbaar is om de gevolgen van een verbod goed te kunnen beoordelen.
Kunstgrasvelden kunnen intensiever bespeeld worden dan velden met natuurlijk gras. In het voorstel van ECHA gaat het niet om de velden, maar om de korrels. Bij een verbod moeten er alternatieve organische materialen gebruikt worden, zoals kurk of olijfpitten.
Als er geen verbod komt, dan moet via technische maatregelen voorkomen worden dat de rubberkorrels buiten het veld belanden. Daar zijn al allerlei best practices voor bedacht. Maar de ene beheerder is de andere niet en lekkage zal nooit helemaal te voorkomen zijn. Spelers nemen bijvoorbeeld korrels via hun schoenen, sokken en kleding mee naar huis. Een verbod is de enige garantie dat er niet nog meer rubbergranulaat in het milieu terectkomt.
Voor DELTA-GOM, een Franse leverancier van rubbergranulaat, heeft een verbod dramatische gevolgen. De infill noemt het bedrijf (in een ingezonden visie op het voorgestelde verbod) een perfect voorbeeld van circulaire economie waar niet alleen de recyclingsector, maar ook bandenproducenten, sportclubs en lokale overheden van profiteren.
Dat er nu veel korrels in het milieu terechtkomen, is volgens DELTA-GOM een groot misverstand; de korrels zouden vooral naar beneden zakken, reden waarom ze telkens bijgevuld moeten worden. Voor de minstens 400.000 ton banden die volgens het bedrijf nu in Europa jaarlijks versnipperd worden tot korrels, is het alternatief verbranden of storten. Wat er niet bij gezegd wordt is dat de kosten van milieuvervuiling en bodemsanering worden afgewenteld op de maatschappij.
Indien de lobby effectief is en de rubberkorrels niet verboden worden, doemt er een ander probleem op; terreinbeheerders worden opgezadeld met de gevolgen als de best practices niet blijken te voldoen. Het zijn immers de terreinbeheerders die verantwoordelijk zijn voor de korrels die buiten de velden terechtkomen. Of dat veel of weinig korrels zijn, is daarbij geen criterium.
De rechtbank van Rotterdam oordeelde vorig jaar na aangifte door Recycling Netwerk dat een bepaalde beheerder, bij wie korrels buiten de velden waren geconstateerd, volgens artikel 13 van de Wet Bodembescherming overtrad. In andere landen zal dat niet anders zijn.
Een verbod op de rubberkorrels is de enige manier om er zeker van te zijn dat het rubbergranulaat niet in het milieu komt. Een verbod zal tot gevolg hebben dat er alternatieven ontwikkeld worden die de versnipperde autobanden vervangen en minder schadelijk zijn voor spelers en milieu. Deze en andere argumenten staan uitgebreid in de naar ECHA gestuurde visie van milieuorganisaties, waaronder de PSF. Klik hier voor het document.
Vanaf 1 januari 2021 mogen theezakjes en koffiepads bij het groente-, fruit- en tuinafval (GFT). Er zijn door Rijkswaterstaat, afvalverwerkers en de brancheorganisatie Koffie & Thee Nederland afspraken gemaakt met de producenten in het kader een nieuwe Green Deal.
De Raad van Toezicht van de Plastic Soup Foundation verandert deze zomer van samenstelling.
Voor het tweede jaar op rij staan de blikjes van Red Bull met stip op nummer 1 van producenten van wie de producten het meest bijdragen aan zwerfafval. Marlboro staat op nummer 2. Heineken is gezakt van de tweede naar de vierde plaats en Mc Donald’s staat opnieuw op een beschamende derde plek.
Afgelopen maandag lanceerde Elly Daish in het Verenigd Koninkrijk de #EndPeriodPlastic campagne. Deze campagne roept Tampax (Procter & Gamble) op om geen plastic meer te gebruiken in menstruatieproducten.
World Cleanup Day 2020: met afstand de schoonste dag van het jaar!