5 september 2020
Hoe overtuig je aandeelhouders van je overname-ambities? Je zet een sterk verhaal neer! En dat is wat afvalreus Veolia deze week deed met een onverwachte aankondiging om de eveneens Franse afvalverwerker SUEZ op termijn volledig over te willen nemen. Met deze overname zou een ‘Wereldkampioen Ecologische Transitie’ ontstaan. Met dit soort mooie woorden hoopt Veolia ons zand in de ogen te strooien, maar daar trappen wij bij Plastic Soup Foundation dus niet in.
Berichtgevingen over overnames komen natuurlijk vaker uit de lucht vallen en zijn op zichzelf niet verontrustend te noemen. Wat daarentegen wel verontrustend is, is de manier waarop deze megafusie wordt aangekondigd; namelijk als de ‘Wereldkampioen Ecologische Transformatie’!
Een volledig misplaatste benaming, want deze fusie heeft niets wat het stempel ‘ecologisch’ verdient en heeft ook niets met een verbetering van verwerking te maken, maar is puur gericht op het vergroten van het marktaandeel en het behalen van betere kosten-efficiëntie. ‘
Eerder deze week kwam er een schrikbarend Interpol-rapport uit over de toenemende criminalisering van internationale handel in plasticafval. Hieruit blijkt dat vóór 2018 ongeveer 85% van al het EU-afvalplastic op transport ging naar China. Nadat China noodgedwongen de deuren sloot voor ons afval ontstond een verschuiving naar landen in Zuid-Oost Azië die daarvoor absoluut niet de verwerkingscapaciteit hadden.
Volgens het rapport kan zelfs Frankrijk, de thuishaven van Veolia en Suez, op dit moment de grote hoeveelheden plasticafval die het zelf produceert niet meer aan, met als gevolg illegale transporten, naast dumpingen en illegaal verbranden in eigen land. Hoezo ‘ecologische transitie’?
Met zinssneden als ‘vuilnismannen als experts op het gebied van circulaire economie’, creëert Veolia een beeld waarbij het bedrijf zich omtovert tot wonderdokter. Het gevoel dat ze geven bij ‘wij lossen het op, het is slechts een ecologisch transitie’ is verontrustend te noemen. Zolang iedereen er heilig in blijft geloven dat afvalverwerking volledig circulair is gaan we een gevaarlijke toekomst tegemoet.
Afvalverwerking en recycling zíjn uiteraard hoogst noodzakelijk om het probleem beheersbaar te krijgen, maar de benodigde schaalvergroting blijft helaas uit en we zien weinig hoogwaardige recycling die kan voorkomen dat we overspoeld raken door nieuwe plastics.
De plastic afvalstromen zijn simpelweg te complex, de wereldwijde omvang van het afvalprobleem is niet meer te bevatten, en de mogelijkheden om alles in te zamelen en te verwerken zijn zeer beperkt. Daarnaast is de olieprijs dermate laag dat de afzet van plasticrecyclaat zo goed als stil is gevallen. De kans op verschuiving van recycling naar meer verbranding of stort is hierdoor extra groot geworden. Dit soort ecologische beloftes van Veolia zijn daarom sterk misleidend te noemen.
In Nederland verkeren we in de gelukkige omstandigheid dat
afvalinzameling in ieder geval goed geregeld is. Dit in tegenstelling tot vele
andere landen wereldwijd waar de economische mogelijkheden of infrastructuur
dit beletten. Ook bij ons is weliswaar vaak niet helemaal duidelijk wat er met
het afval gebeurt, maar het is uit ons zicht en we vertrouwen erop dat het goed
komt.
Sinds de jaren 50 van de vorige eeuw is er veel veranderd; waar afval toen
lokaal nog waarde had en bestemming kreeg, werd bij de intrede van huishoudelijk
plasticafval het systeem op zijn kop gezet. Ineens konden we niet anders meer
dan centraal storten of verbranden met veel vervoersbewegingen tot gevolg.
Grootschalige afvalverwerking werd hierdoor big business. En door de toenemende
groei in afval zien we dat er steeds meer grote spelers op de markt ontstaan
waarbij het volume, dus het claimen van zoveel mogelijk afval, de belangrijkste
motivatie is.
Harmen Spek, Manager Innovations & Solutions van Plastic Soup Foundation: ‘De echte oplossing zit natuurlijk in het reduceren van de afvalstroom door simpelweg minder plastic te gebruiken, want wat er niet bijkomt hoef je ook niet te verwerken. Megafusies als deze helpen niet in het terugdringen van de hoeveelheid plasticafval, sterker: ze houden de status quo in stand omdat volumegaranties en zelfs opschalen noodzakelijk zijn voor een geborgde en ‘gezonde’ bedrijfsvoering. Maar laten we nu eens proberen een éérlijk verhaal over plasticafval te vertellen waarbij we ook het effect op de circulaire economie sterk onder de loep nemen. Blijven verkondigen dat het allemaal goed komt is niet meer van deze tijd. Consumenten én aandeelhouders hebben recht op een eerlijk verhaal, Veolia moet zich daarom diep schamen.’
Foto door Antoine Giret, gemaakt in Albanië
Vanaf 1 januari 2021 mogen theezakjes en koffiepads bij het groente-, fruit- en tuinafval (GFT). Er zijn door Rijkswaterstaat, afvalverwerkers en de brancheorganisatie Koffie & Thee Nederland afspraken gemaakt met de producenten in het kader een nieuwe Green Deal.
De Raad van Toezicht van de Plastic Soup Foundation verandert deze zomer van samenstelling.
Voor het tweede jaar op rij staan de blikjes van Red Bull met stip op nummer 1 van producenten van wie de producten het meest bijdragen aan zwerfafval. Marlboro staat op nummer 2. Heineken is gezakt van de tweede naar de vierde plaats en Mc Donald’s staat opnieuw op een beschamende derde plek.
Afgelopen maandag lanceerde Elly Daish in het Verenigd Koninkrijk de #EndPeriodPlastic campagne. Deze campagne roept Tampax (Procter & Gamble) op om geen plastic meer te gebruiken in menstruatieproducten.
Op no.3: de verpakkingen van McDonald’s