Bioplastic: wondermateriaal of niet?
Als wij van Plastic Soup Foundation met een toverstafje mochten zwaaien, dan wisten we het wel: doet u ons maar een volledig biologisch afbreekbaar alternatief voor plastic.
Wetenschappelijke bundel over plastic nano- en microvezels
23 september 2020
Er bestaat grote en toenemende ongerustheid over de minuscule plastic vezels die accumuleren in water, grond en lucht. Het aantal synthetische nano- en microvezels neemt toe door stijging van productie en gebruik én doordat plastic niet op natuurlijke wijze afbreekt, maar wel fragmenteert. Wat zijn uiteindelijk de gevolgen voor onze gezondheid en voor het milieu?
Deze vragen werden vorig jaar november behandeld op een workshop van Wetsus (European Centre of Excellence for Sustainable Water Technology) in Leeuwarden, waar wetenschappers uit verschillende disciplines bij elkaar kwamen. Maria Westerbos, directeur van de Plastic Soup Foundation, gaf de inleidende presentatie.
De presentaties en de uitkomst van de discussie zijn nu gebundeld onder de titel Synthetic Nano- and Microfibers (R.M. Wagterveld et al. red.).
De rol van waterzuiveringsinstallaties
Waterzuiveringsinstallaties zijn niet ontworpen om nano- en microvezels tegen te houden, maar doen dat grotendeels wel. De vezels, vooral afkomstig van het wassen van kleren, worden tot 98% ingevangen in rioolslib. Het niet ingevangen deel komt in het oppervlaktewater terecht. Dat zijn heel veel microplastics gezien de grote hoeveelheden water die de installaties verwerken. Van alle microplastics die doorgelaten worden, is ongeveer 80% vezels.
In veel landen wordt het slib als mest over het land uitgereden. In Nederland wordt het slib verbrand, maar dat is een uitzondering. Waar helemaal geen waterzuiveringsinstallaties zijn, en dat geldt voor ongeveer 80% van de wereldbevolking, komen de vezels rechtstreeks in het milieu terecht.
Waterzuiveringsinstallaties zijn op dit moment niet geschikt om te zorgen dat er minder microplastics in het milieu komen. Integendeel, ze bevorderen de verspreiding van microplastics in waterwegen en op land. Technische aanpassingen om dat te voorkomen zijn kostbaar en hebben hun beperkingen. Filters die nanodeeltjes tegenhouden bestaan niet en vezels zijn vanwege hun langwerpige vorm met geringe doorsnee niet goed tegen te houden.
De emissies van synthetische vezels zijn het gevolg van ontwerpkeuzes in de textielsector. Het ligt daarom veel meer voor de hand om het textiel zodanig aan te passen dat er geen synthetisch vezelverlies optreedt.
Risico’s voor de gezondheid
Mensen worden op drie manieren blootgesteld aan de deeltjes: inademing, inslikken en huidcontact. Om het gezondheidsrisico voor mensen beter te begrijpen, moet je zowel de blootstelling als de toxiciteit in kaart brengen. Daarvoor zijn verbeterde methoden nodig en moeten standaards afgesproken worden. Tot nu toe is inademing door beroepsmatige blootstelling het beste onderzocht. Vezels blijken gemakkelijker via neus en mond binnen te dringen dan bolvormige deeltjes, en ook nog eens veel dieper in de longen te penetreren.
Een ander onderbelicht aspect zijn ziekteverwekkende bacteriën die zich hechten aan plastic. Met name de met plastic vervuilde waterwegen waarop ongezuiverd rioolwater wordt geloosd, zijn potentieel risicovol. Tot nu toe zijn geen schadelijke effecten vastgesteld van ziekteverwekkers voor organismen die leven in het water, maar uitgebreid multidisciplinair onderzoek is nodig om dit risico te beoordelen.
Foto: Wetsus
Misschien ben je ook geïnteresseerd in:
- Synthetische microvezels en de vatbaarheid voor COVID-19
- Ziekteverwekkende bacteriën liften mee op microplastics
- Londen heeft hoogst gemeten concentratie microplastics in de lucht
- Een onderschatte bedreiging: vervuiling van land door microplastics
- Worden we ziek van plastic? Sterke afname groei in luchtwegen
Meer nieuws
Lees meer
Baby’s krijgen dagelijks 1,6 miljoen microplastics binnen via flesvoeding
Baby’s drinken miljoenen microplastics per liter flesvoeding. Ierse onderzoekers luiden de noodklok. Ze bepleiten meer onderzoek naar potentieel schadelijke gevolgen én betere instructies voor de ouders
Kappen met zwerfkapjes
‘Maak van je mondkapje geen zwerfkapje’. Onder deze slogan is Nederland Schoon vandaag in samenwerking met Plastic Soup Foundation een landelijke campagne begonnen om de zwerfkapjes te beteugelen.
EnvironMenstrual Week
Deze week is het EnvironMenstrual Week, vrij vertaald Menstruatie-Milieuweek, een week waarin meer dan twintig Europese organisaties aandacht vragen voor de negatieve effecten van wegwerpmenstruatieproducten op het milieu en onze gezondheid.
