19 oktober 2020
De kans is groot dat de EU-doelstellingen voor recycling van verpakkingsplastic niet zullen worden gehaald. In 2025 moet namelijk 50% van al het verpakkingsplastic gerecycled worden en in 2030 55%. Maar de werkelijkheid kan wel eens heel weerbarstig zijn, blijkt uit een analyse van de European Court of Auditors; EU action to tackle the issue of plastic waste.
Enkele conclusies zijn:
- plastic wordt niet ontworpen om optimaal te
kunnen worden gerecycled
- afgedankt plastic wordt niet goed ingezameld
- de recyclingcapaciteit in de EU is te klein
- criminelen slaan hun slag door plasticafval
illegaal te storten en te exporteren.
En zo zijn er meer problemen.
HUIDIGE CIJFERS ZIJN VEEL TE ROOSKLEURIG
Er worden opmerkelijk hoge recycling percentages
gerapporteerd door EU-lidstaten. Verder zijn er per land grote verschillen. Wat
door het ene land wordt meegeteld, wordt door het andere buiten beschouwing
gelaten. Er is, kortom, geen eenduidige methodiek. Daarom worden de regels over
wat wel en wat niet tot recycling gerekend wordt, nu door de EU aangescherpt.
Hierdoor zal veel plastic dat tot nu toe als ‘gerecycled’ geregistreerd werd
niet langer meetellen. Als gevolg daarvan zullen de percentages dalen, terwijl
ze juist moeten stijgen. Er ontstaat een onoverbrugbaar groot gat.
EXPORT BUITEN EU TELT NIET MEER MEE
Plastic verpakkingsafval dat werd geëxporteerd naar landen
buiten de Europese Unie telde in de statistieken mee voor een derde van alle
recycling. Dit was toegestaan indien die recycling daadwerkelijk plaatsvond en
van een gelijkwaardig niveau was als die in de EU. Het plastic dat in de
ontvangstlanden aankwam, bleek echter al te vaak helemaal niet te worden
gerecycled, maar gedumpt. Deze exporten meetellen voor recyclingcijfers mag straks
niet meer.
GESJOEMEL MET AFVAL WORDT NÓG AANTREKKELIJKER
Het is lucratief om afval illegaal te transporteren of ergens
te dumpen. De pakkans is laag en er wordt niet zwaar gestraft. Voor de
georganiseerde misdaad is gesjoemel met afval een nog aantrekkelijker tak van
sport geworden dan het al was. Geld wordt relatief gemakkelijk witgewassen en
transportketens zijn ondoorzichtig. Er is ook een gebrek aan opsporingscapaciteit.
Door het aangescherpte Verdrag van Bazel zal er vanaf 1
januari 2021, minder plastic legaal getransporteerd mogen worden naar niet-EU
landen. Maar tegelijkertijd is de bestaande verwerkingscapaciteit binnen de EU
veel te krap. Zo ontstaat er een steeds grotere Europese afvalberg. De kans op
criminele activiteiten neemt hierdoor nog verder toe. Het rapport wijst er
bovendien op dat — binnen de EU — de bescherming van het milieu niet goed
geregeld is in het strafrecht.
OOK NEDERLANDSE RECYCLINGCIJFERS IN WERKELIJKHEID VEEL LAGER
Journalisten van NRC en het internationaal journalistencollectief Lighthouse Reports doken in de schimmige wereld van recycling. Ze troffen illegaal gedumpte Nederlandse verpakkingen aan in Turkije en volgden het spoor terug.
De journalisten vonden mazen in de regelgeving en ook in
Turkije is een gebrek aan mankracht om te controleren. Onder de strengere
Europese methodiek zal dit geëxporteerde plastic dadelijk niet meer meetellen
in de recyclingcijfers. Maar ook dan blijven de Nederlandse recyclingcijfers
(het Afvalfonds claimt een percentage van 79%) veel te rooskleurig. NRC laat
zien dat recyclaat (grondstof gemaakt van afgedankt plastic) al meetelt voor
recycling, terwijl er nog geen nieuwe producten van zijn gemaakt. Nu hopen big
bags met recyclaat zich op in onze weilanden, aangezien er geen markt voor is
omdat nieuw (virgin) plastic goedkoper is door de lage olieprijzen. Zo wordt
iedereen op het verkeerde been gezet.
Misschien ben je ook geïnteresseerd in: