27 november 2020
Zeekoeien, walvissen, dolfijnen, zeeleeuwen, schildpadden en veel andere dieren lopen in zee permanent het risico te sterven door plastic. Oceana, een organisatie die zich inzet om de oceaan te beschermen, heeft gegevens hierover voor het eerst op een rij gezet.
Het gaat om bijna 1800 gedocumenteerde dieren behorend tot veertig soorten in de Amerikaanse kunstwateren. Deze dieren raakten verstrikt in plastic of overleden aan ingeslikt plastic. In 88 procent van de gevallen betreft het een bedreigde diersoort. Vaak sterven de dieren een gruwelijke en langzame dood, en bijna altijd onopgemerkt.
Het rapport Choked, Strangled, Drowned: The Plastics Crisis Unfolding In Our Oceans spreekt van een ‘unfolding disaster’, een ecologische ramp die zich steeds duidelijker manifesteert. De organisatie roept de Amerikaanse overheid op om het gebruik van plastic snel en drastisch te verminderen.
We zien slechts het topje van de ijsberg. Lang niet alle gestorven dieren worden gevonden en lang niet alle gevonden dieren worden onderzocht. Van de gemelde dieren is het bovendien vaak onmogelijk om de doodsoorzaak precies vast te stellen. Duidelijk is wel dat in 90 procent van de geregistreerde dieren ingeslikt plastic de doodsoorzaak moet zijn.
Er werden tassen, ballonnen met linten, vistuig, plasticfolie, voedselverpakkingen en dergelijke in de magen aangetroffen, naast veel ondefinieerbare stukjes plastic. Het sterke vermoeden bestaat dat die stukken plastic het maagdarmkanaal afsloten.
Het is onmogelijk om aan te geven hoeveel zeedieren elk jaar wereldwijd doodgaan aan door plastic. Tegenover één gedocumenteerde dolfijn staan naar schatting vijftig andere dolfijnen die door plastic sterven zonder dat iemand dat merkt. Wel wordt het aantal soorten bijgehouden. In 1997 werd voor 267 diersoorten vastgesteld dat ze of plastic binnenkrijgen of erin verstrikt kunnen raken.
In 2015 was dat aantal gestegen tot 557 en in 2020 jaar kwamen Nederlandse onderzoekers uit op 914 mariene soorten. Je kunt je langzamerhand beter afvragen welke soorten geen hinder ondervinden van plastic.
Uit het rapport van Oceana blijkt onder andere dat schildpadden extra kwetsbaar zijn. Die kwetsbaarheid begint al als ze uit het ei kruipen. Onder de 861 onderzochte schildpadden zijn 178 pasgeboren schildpadjes (20 procent). Die banen zich een weg over het strand naar zee en kunnen dan al plastic binnen te krijgen.
De samenstellers van het rapport noemen wegwerpplastic de belangrijkste oorzaak. De toestroom van plastic naar de oceaan moet stoppen. Bedrijven moeten hun productie van plastic verminderen, vooral van onnodig eenmalig verpakkingsplastic.
Van groot belang vinden de onderzoekers ook dat bedrijven consumenten plasticvrije alternatieven gaan aanbieden. Overheden moeten wetten aannemen die de hoeveelheid eenmalig plastic indammen en de toepassing van herbruikbare en hervulbare verpakkingen stimuleren.
In de VS wijst echter niets op verminderd gebruik van plastic. Integendeel, er wordt door de chemische industrie volop geïnvesteerd in de productie van nieuw plastic. Onder president Trump werd dit extra gestimuleerd. Toen hij vorig jaar de nieuwe plasticfabriek van Shell bezocht in Pennsylvanië, die schaliegas omzet in nurdles (de grondstof voor plastic), was hij enthousiast: ‘That raw material will then be shipped all over the country and all over the world to be fashioned into more products stamped with that very beautiful phrase: “made in the USA”.’
Het rapport van Oceana komt op het moment dat Biden het roer overneemt en er naar verwachting weer een serieus milieubeleid gevoerd zal worden. Het valt te hopen dat onder Biden het leven in de oceaan echt beschermd gaat worden en dat terugdringen van plastic hoge prioriteit zal krijgen.
Foto: Ballonnen en schildpad, Florida Fish and Wildlife Conservation Commission.
De sector verklaarde in 2018 dat het gebruik van plastic microbeads met 97,6% gedaald was en beloofde dat er in 2020 geen verzorgingsproducten meer verkocht zouden worden met plastic microbeads. Dergelijke producten worden echter nog altijd te koop aangeboden, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek.
Journaliste Laura Hoogenraad heeft onderzoek gedaan naar het hergebruik van oude, versnipperde vloerbedekking vol chemicaliën in maneges. Ze doet er verslag van in dit artikel.
Op kinderspeelplaatsen wordt industrieel afval vol toxische stoffen gebruikt onder het mom van ‘circulaire economie.’
Voor het eerst hebben wetenschappers microplastics in de placenta aangetroffen. Ook blijkt uit recent onderzoek dat baby’s dagelijks 1,6 miljoen microplastics binnenkrijgen via voeding uit plastic flesjes.
Hoe definieer je en bestraf je ecocide?