23 december 2020
Europa kwalificeert BPA terecht als een zeer zorgwekkende stof voor de dierenwereld. Met deze uitspraak heeft PlasticsEurope de derde rechtszaak op rij voor het Europese Hof verloren.
Sinds 2017 wordt Bisfenol A (BPA) in Europa beschouwd als een risicovolle stof. Om die reden is BPA geplaatst op de Europese lijst van zeer zorgwekkende stoffen.
PlasticsEurope, de lobbyorganisatie van de Europese plasticindustrie, vocht tot drie keer toe plaatsing op de lijst aan bij het Hof van Justitie van de Europese Unie.
De industrie lijkt de rechtszaken te gebruiken als vertragingstactiek. Zolang er namelijk juridische zaken lopen, kan BPA gebruikt worden. Hetzelfde geldt voor de eveneens zorgwekkende stoffen die als alternatief voor BPA worden gebruikt.
Verwacht wordt dat PlasticsEurope ook tegen deze laatste uitspraak in beroep zal gaan.
De plasticindustrie is grootgebruiker van BPA. Deze chemische stof wordt in veel plastic producten toegepast, zoals plastic flessen, elektronica, speelgoed en zelfs kassabonnetjes.
De hormoonverstorende werking van BPA, zowel bij mensen als bij dieren, is in diverse studies vastgesteld. BPA veroorzaakt onder andere vruchtbaarheidsproblemen en wordt verder met tientallen ziekten in verband gebracht, waaronder kanker en obesitas. Bijna alle mensen hebben sporen van BPA in hun lichaam. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) concludeerde in 2012 dat hormoonverstorende stoffen (Endocrine-Disrupting Chemicals, EDCs), waaronder BPA, een mondiale bedreiging vormen voor de volksgezondheid.
Het vergaarde wetenschappelijk bewijs is voor Europa reden geweest om de stof in 2017 als zeer zorgwekkend te kwalificeren onder REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and restriction of CHemicals). BPA in babyflesjes is in de Europese Unie overigens al sinds 2011 verboden en in Frankrijk geldt een algeheel verbod voor BPA in alle verpakkings- en contactmaterialen voor voedingsmiddelen.
PlasticEuropes claimt proactief aan alle REACH-verplichtingen te voldoen. Maar ondertussen heeft de lobbyorganisatie dus al drie rechtszaken aangespannen bij het Europees Hof tegen het besluit van ECHA (European Chemicals Agency) om BPA op te nemen in Annex XIV van REACH. Opname op die lijst betekent dat productie, handel en gebruik verboden is, tenzij er een vergunning is verleend.
De commerciële belangen zijn groot en dus verbaast het niet dat BPA door de plasticindustrie als veilig wordt gepresenteerd. Op de site van PlasticsEurope staat een Fact Safety of Bisphenol A met de boodschap dat er niets aan de hand is en dat deze stof veilig gebruikt kan worden.
PlasticsEurope vindt onder andere dat ECHA te weinig bewijs leverde voor plaatsing op de lijst. Het Europees Hof gaat daarin niet mee.
De uitspraken van het Hof zijn van groot belang. Niet alleen wordt het steeds moeilijker voor de industrie om BPA te blijven gebruiken, ook maken die de weg vrij voor ECHA om andere hormoonverstorende stoffen als zeer zorgwekkend te kwalificeren. Dat is belangrijk om te voorkomen dat producenten uitwijken naar even gevaarlijke alternatieven. Dat zijn vaak stoffen die tot dezelfde chemische groep behoren als BPA – zoals Bisfenol S, Bisfenol F en Bisfenol BHPF – maar die potentieel net zo zorgwekkend zijn.
De sector verklaarde in 2018 dat het gebruik van plastic microbeads met 97,6% gedaald was en beloofde dat er in 2020 geen verzorgingsproducten meer verkocht zouden worden met plastic microbeads. Dergelijke producten worden echter nog altijd te koop aangeboden, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek.
Journaliste Laura Hoogenraad heeft onderzoek gedaan naar het hergebruik van oude, versnipperde vloerbedekking vol chemicaliën in maneges. Ze doet er verslag van in dit artikel.
Op kinderspeelplaatsen wordt industrieel afval vol toxische stoffen gebruikt onder het mom van ‘circulaire economie.’
Voor het eerst hebben wetenschappers microplastics in de placenta aangetroffen. Ook blijkt uit recent onderzoek dat baby’s dagelijks 1,6 miljoen microplastics binnenkrijgen via voeding uit plastic flesjes.
Teken ook de oproep aan Amazon: reduceer het plasticgebruik!