Het kunstwerk doet me denken aan de bekende tekening van Leonardo da Vinci: een mens met opzij gestrekte armen en benen die precies een mooie ronde cirkel raken. De zoektocht van da Vinci naar wetmatigheden in het mensenlijf. De schoonheid van perfectie. De mens in dit andere kunstwerk is bovenop het middelpunt van een groen-witte stralenkrans, een goddelijk aura. Er glijdt een glimlach over mijn gezicht, ik voel innerlijke rust opkomen. Maar lang duurt dat niet.
Als ik beter kijk slaat de rust snel om in onrust. Daar in die cirkel ligt een dame in een groene operatiehemd. Haar aura bestaat bij nader inzien niet uit goddelijke stralen, maar plasticzakken, slangen, tientallen paren handschoenen, operatieschorten en een heleboel andere spullen die ik uit het ziekenhuis ken. Dat alles ligt in kleurige cirkels rond die dame uitgestald. Wat is dit?
Op de radio hoor ik het ongelooflijke verhaal van kunstenares Maria Koijck. En dan blijkt dat haar kunstwerk bepaald niet over perfecte mensen gaat. Dat begon al met haar eigen lijf: een paar jaar geleden bleek dat ze borstkanker had en geopereerd moest worden. Omdat ze zich altijd al in afval interesseerde, vroeg ze het ziekenhuis het afval van haar operatie te bewaren.
Na afloop van de (goed geslaagde) operatie stonden zes vuilniszakken voor haar klaar, grotendeels plastic. Van één operatie! Maria besloot het afval te verwerken in een kunstwerk en maakte daar samen met haar dochter een video van. Aan het eind van de video zie je het afval wegwaaien. Een verwijzing naar de eindbestemming van verreweg het meeste plastic op aarde: het waait weg en belandt als plasticsoep in de oceaan. ‘Kan dit ook anders?’, vraagt Maria aan het einde van de video.
De video is 800.000 keer bekeken, tot ver buiten Nederland. Op de radio vertelt ze dat het ziekenhuispersoneel zelf ook geschrokken is van de afvalberg. Ze zijn begonnen om afval beter te scheiden. Zo voel ik na onrust en schrik ook bewondering opkomen. Hoe sterk ben je als je midden in een 1-op-1-gevecht met een vraatzuchtige ziekte nog bezorgd bent over het wel en wee van de planeet?
Maria Koijck heeft niet alleen dat gevecht gewonnen, maar ook een heleboel mensen bewust gemaakt van de buitenproportionele afvalstroom in ziekenhuizen en daarbuiten. Daar heb ik maar één woord voor: perfect.
Renske Postma
Microplastics in kunstmest is een vrijwel onbekend milieuprobleem, met ook potentiële gezondheidsgevolgen. De nieuwe minister van LNV moet uitgaan van het voorzorgprincipe en plasticvrije landbouw bevorderen.
Het kan twee kanten op gaan met een potentieel plasticverdrag op de komende VN-milieubijeenkomst. Wordt het de veelbelovende ontwerpresolutie van Rwanda en Peru, of wint de sterk afgezwakte Japanse resolutie?
Het woord ‘plastic’ komt niet voor in het regeerakkoord. Samen met andere milieuorganisaties schreven wij een brief over het plasticbeleid aan de nieuwe staatssecretaris.
Chemicaliën en plastic zijn voor de aarde nieuwe entiteiten die samen een planetaire grens overschrijden.
Plasticlobby vertraagt richtlijn wegwerpplastic