Stenen van plastic op een onbewoond eiland
De sombere boodschap van stenen van plastic, aangetroffen op een onbewoond eiland ver van de Braziliaanse kust.
Statement over docu seaspiracy
Lieve lezers,
Misschien hebben jullie inmiddels Seaspiracy gezien, een nieuwe en schokkende documentaire over de commerciële visvangst, maar ook over plasticvervuiling. We kunnen ons voorstellen dat dit veel vragen oproept, misschien ook over ons.
Laat ik daarom duidelijk zijn: wij zijn net zo geschokt als jullie. Ik zal proberen om een aantal voor de hand liggende vragen te beantwoorden.
1. Heeft je organisatie kennisgenomen van Seaspiracy? Wat is je reactie?
Ja. Deze schokkende documentaire is en wordt door het grote bereik van Netflix zeer veel bekeken en laat zien hoe het leven in de oceaan door overbevissing sterk bedreigd wordt. Daarmee wordt al het leven op aarde bedreigd.
2. Ja, maar wat vind je ervan? Onderschrijf je het verhaal van Seaspiracy?
We maken ons ook ernstig zorgen over de gezondheid van de oceaan, de planeet en al het leven op aarde. Daarbij richten we ons specifiek op plastic. Plastic is overal, ook op de meest afgelegen plekken op aarde. We eten, drinken en ademen plastic. In de afgelopen drie jaar stonden onze campagnes in het teken van deze slogan: ‘Save the Oceans, Save yourself’. Zonder een gezonde oceaan is er geen leven meer mogelijk op aarde.
3. De documantairemaker stelt dat sommige milieuorganisaties focussen op relatief kleine problemen zoals plastic rietjes en microplastics, terwijl de ‘elephant in the room’, namelijk visserijplastic – verantwoordelijk voor bijna de helft van al het plastic in zee – nauwelijks wordt geadresseerd. Waarom eigenlijk niet?
Wij en andere ngo’s geven inderdaad relatief veel aandacht aan items als plastic rietjes. Daarbij gaat het om een sprekend voorbeeld van een single use plastic dat onnodig is en waarvoor alternatieven bestaan. Eenmalig gebruikt plastic is een grote oorzaak van plasticvervuiling, op land en op zee. PSF richt zich sinds haar oprichting op drastische vermindering van plasticgebruik. Veel van dat plastic komt in zee terecht.
Visserijplastic, met name vislijnen en visnetten, is ook een groot probleem. Deze vangen vis voor consumptie, maar helaas met heel veel bijvangst. Achtergelaten visnetten blijven vissen vangen. Sleepnetten verstoren het bodemleven en maken koraal kapot. De documentaire suggereert dat ngo’s weinig aandacht geven aan het probleem van de visnetten, maar dat is onjuist. Wij geven hier in elk geval regelmatig aandacht aan. Neem bijvoorbeeld ons pleidooi voor een verbod op het gebruik van pluis in de bodemvisserij.
De documentaire maakt een belangrijk achterliggend probleem inzichtelijk. Dat is dat de oceaan van niemand is en dat er geen regels gelden. Grote industriële vistrawlers kunnen ongehinderd hun gang gaan en de onderwaterwereld vernietigen voor toekomstige generaties.
4. Het klopt toch dat het probleem van plastic in zee gehalveerd zou kunnen worden? Waarom doet Plastic Soup dan wel een oproep om te stoppen met het gebruik van single use plastics, maar niet met het eten van vis?
Nee, het klopt niet dat het probleem van plastic in zee gehalveerd zou zijn wanneer we stoppen met vissen. Was het maar zo eenvoudig. Volgens de documentaire is het aandeel van plastic visgerei aan de plasticsoep meer dan 46%. Dan gaat het over het gewicht aan plastic. Dit cijfer komt uit een studie waarin het aandeel van het drijvende plastic in één gyre geschat werd. Wanneer je ook al het gezonken plastic meerekent en uitgaat van de hele oceaan, die meerdere gyres beslaat, dan ligt het aandeel vermoedelijk flink lager. Maar niemand die het precies kan zeggen.
Veel mensen zijn afhankelijk van het eten van vis. We kunnen daarom in algemene zin niemand aanspreken op het eten van vis. Wel wijzen we met regelmaat op het feit dat plastic inmiddels in onze hele voedselketen zit: van plankton in de diepzee tot vogels hoog in de lucht. De consument kan vervolgens op basis van deze en andere gegevens een eigen afweging maken. Wij vinden overigens dat overbevissings – net als plasticvervuiling – een vorm van ecocide is en dat dit zo snel mogelijk internationaal strafbaar moet worden gesteld. Laat internationale rechters hierover oordelen.
5. Is deze docu reden voor jullie om de visserij prominenter mee te nemen in jullie campagnes?
Dat deden we al en daar gaan we natuurlijk mee door, waar en wanneer we maar kunnen. Onze missie is om de plasticsoep aan te pakken bij de bron. Visserijplastic is ook een bron.
6. In de docu wordt gewezen op de financiële banden tussen enkele ngo’s en de sector van de zogeheten duurzame visserij. Is dit de reden waarom de visserij in tegenstelling tot bijvoorbeeld de multinationals nooit echt door jullie onder de loep is genomen?
Wij hebben zelf geen (financiële) banden met (duurzame) visserij en nemen de visserij regelmatig onder de loep. De ngo’s die daarop in de documentaire worden aangevallen, ontkennen in een verklaring deze banden te hebben.
Tot slot: wij denken dat deze documentaire pijnlijk blootlegt hoe wij, mensen, al het leven in de oceaan op meer dan één manier uitroeien. Maar het is nog niet te laat. Laten we er samen alles aan doen om de oceaan te redden en daarmee onszelf. Iedereen kan op zijn of haar manier een steentje bijdragen.
Maria Westerbos, directeur en oprichter Plastic Soup Foundation
Meer nieuws
Lees meer
Verpak aardappelen, appels, bananen, wortels en uien niet langer in plastic
Verpak de vijf meest verkochte groente en fruit niet langer in plastic. Dat bespaart niet alleen plastic, maar voorkomt ook voedselverspilling.
EU-verbod microplastics in cosmetica: te traag en te beperkt
Cosmeticabedrijven die verzorgingsproducten zonder microplastics verkopen, roepen in een open brief op tot snelle invoering van een totaalverbod.
De Plastic Wijzer: hoe vrijblijvend is het radicale plan van het Afvalfonds?
Het Afvalfonds erkent de problematiek van plastic verpakkingen en bepleit een systeemverandering. Zijn het opnieuw mooie woorden zonder daden?
