MICROPLASTICS LIJKEN DEMENTIE TE BEVORDEREN
Nieuw onderzoek naar de effecten van microplastics op mensen en andere zoogdieren toont significante gedragsveranderingen.
De industrie probeert nu al slinks de nieuwe statiegeldregeling te ontduiken
30 juni 2021
Ook vandaag verschenen op Volkskrant.nl
Vanaf 1 juli kun je kleine plastic flesjes inleveren voor 15 cent statiegeld. De milieubeweging heeft deze slag definitief gewonnen in een strijd die meer dan twintig jaar heeft geduurd. Dat is fantastisch nieuws, want statiegeld is een waar wondermiddel in de strijd tegen zwerfafval.
In landen als Noorwegen en Duitsland wordt dankzij statiegeldsystemen bijna alle van de gebruikte flessen weer netjes ingeleverd. Reken maar uit wat dat zou betekenen voor Nederland, waar volgens de rijksoverheid elk jaar 50 tot 100 miljoen flesjes op straat en in de natuur belanden.
Helaas wordt de nieuwe statiegeldregeling al ontdoken nog voordat ze van kracht is.
TWINTIG JAAR STRIJD
De supermarkten en frisdrankproducenten hebben de invoering van statiegeld jarenlang weten tegen te houden. Er werden alternatieve plannen gepresenteerd die voor vertraging zorgden, er werd gesjoemeld met rapporten en ambtenaren van Infrastructuur en Waterstaat bleken zelfs beïnvloedbaar.
De ommekeer kwam in 2015 toen de industrie statiegeld op grote PET-flessen wilde afschaffen. Dat besluit werd op het nippertje uitgesteld en de discussie over de afschaffing van statiegeld (op grote PET-flessen) werd in plaats daarvan verlegd naar de uitbreiding van statiegeld op kleine PET-flessen en vervolgens ook op blikjes. Per 1 januari 2023 komt er ook statiegeld op blikjes, eveneens 15 cent.
STATIEGELDONTWIJKING VIA DRINKPAKJES
Helaas zitten er mazen in het inleversysteem. Een lobby vanuit het bedrijfsleven heeft ervoor gezorgd dat er op sappen en zuivel geen statiegeld wordt geheven. Alternatieve verpakkingen zoals knijpzakjes en drinkpakjes zijn ook uitgezonderd, terwijl deze verpakkingen gedeeltelijk uit plastic bestaan.
In een gezamenlijk ingediende ‘Zienswijze conceptregelgeving statiegeld’ waarschuwden milieuorganisaties twee jaar geleden al om geen uitzonderingen te maken. Gevreesd werd dat producenten zouden overstappen op alternatieve drankverpakkingen om statiegeld te ontlopen. Het positieve effect van statiegeld op het terugdringen van zwerfafval en het verkleinen van het probleem van de plasticsoep gaat zo verloren.
Dit is precies wat we nu zien. Ten minste twee bedrijven – Earth Water en Bar-le-Duc – hebben onlangs plastic flesjes met water vervangen voor een drinkpakje. Hierin volgen zij het voorbeeld van Unilever dat via het merk B-Better met veel duurzame grootspraak (smaak)water verkoopt in drinkpakjes zonder statiegeld. Dat is een probleem want drinkkartons worden veel aangetroffen in zwerfafval en zijn bovendien moeilijk te recyclen omdat ze uit verschillende verkleefde materialen bestaan. Het gebruik van deze verpakkingen om statiegeld te ontlopen is daarom een slechte ontwikkeling.
STATIEGELD VERDER UITBREIDEN
In Duitsland was dergelijk ontwijkingsgedrag vorig jaar aanleiding om de regelgeving aan te scherpen. Sindsdien vallen sappen en zuivel daar ook onder statiegeld. Wij roepen het (nieuwe) kabinet dan ook op om het Duitse voorbeeld te volgen en een stap verder te gaan door alternatieve drankverpakkingen zoals drinkkartons ook onder een statiegeldregeling te laten vallen. Zo kunnen bedrijven niet meer uitwijken naar deze verpakkingen om statiegeld te ontduiken en bereiken wij dat zoveel mogelijk verpakkingen zo goed mogelijk worden gerecycled.
De slag om de kleine plastic flesjes is weliswaar gewonnen, maar de slag om het milieu voorlopig nog lang niet.
Misschien ben je ook geïnteresseerd in:
Meer nieuws
Lees meer
Plastic Soup stuk minder groot?
Volgens nieuw onderzoek is de plasticsoep minder groot dan gedacht. Is dit het goede nieuws waar we op wachten?
Plastic aangetroffen in het menselijke hart
Het eerste bewijs is gevonden dat microplastics aanwezig zijn in menselijk hartweefsel. Het wordt steeds duidelijker dat plastic gevaarlijk is voor de menselijke gezondheid en de gezondheid van onze planeet.
Goed nieuws: verbodsbepalingen (eindelijk) in zicht
Het kabinet gaat onderzoek doen naar maatregelen, inclusief verbodsbepalingen, om te voorkomen dat bepaalde plastic producten als zwerfvuil eindigen.
