29 november 2021
Wie dacht dat met de verplichte invoering van statiegeld op kleine plastic flesjes afgelopen juli het dossier gesloten kon worden, heeft zich vergist. Twintig jaar lang werd er gestreden over de invoering van statiegeld. Die werd al die jaren tegengehouden door supermarkten en producenten.
Helaas kan er nog geen streep worden gezet onder dit dossier. De oorzaak? De uitzonderingen die in de zogenoemde Statiegeldwet zijn vastgelegd en de houding van sommige supermarkten en producenten.
Op een aantal dranken die je in supermarkten koopt, zit geen statiegeld, terwijl dat wel wettelijk verplicht is. Sappen zijn in de regelgeving uitgezonderd. Dit zou hygiënischer zijn bij de recycling. Maar zodra er water, suiker of zoetstoffen aan worden toegevoegd, gaat het om frisdrank en moet er op de plastic flesjes statiegeld worden geheven. Een inventarisatie van het televisieprogramma Kassa laat zien dat ten minste vijftien producten, vooral huismerken van supermarkten als Albert Heijn, Jumbo, maar ook van PLUS, Lidl en Coop, geen puur sap bevatten, en toch zonder statiegeld verkocht worden. Daardoor bevoordelen de supermarkten hun eigen merken. In een enkel geval gaat het zelfs om precies hetzelfde flesje, waarvan je de een wel kunt inleveren en de ander niet.
De Inspectie Leefomgeving en Transport is een onderzoek gestart op verzoek van Recycling Netwerk naar de voorbeelden die Kassa presenteerde.
Nadat statiegeld op kleine flesjes werd ingevoerd, kwamen er opeens meer drankkartons met water op de markt. Drankkartons zijn uitgezonderd van statiegeld. Er geldt een wettelijke grens van minimaal 70 procent karton. Maar er zit zoveel plastic in deze verpakkingen dat die grens niet wordt gehaald. Jumbo (eigen huismerk) en Unilever (B Better Water) zijn al gestopt met de verkoop van water in drankkartons na ophef hierover, onder andere door Kassa.
Een groot aantal producenten heeft zich inmiddels uitgesproken voor statiegeld op alle soorten drankkartons. Innocent is zelfs een petitie gestart voor statiegeld op sappen en smoothies. Dat is goed nieuws. Het is nu aan de politiek om de Statiegeldwet op dit punt te repareren.
In reactie op het ontwijkgedrag van aanbieders oordeelde Plastic Soup Foundation op de vooravond van de invoering van statiegeld op kleine flesjes in De Volkskrant dat de regelgeving moet worden verscherpt. De ontwikkelingen die zich sindsdien hebben voorgedaan onderstrepen die wens. De wet benoemt allerlei uitzonderingen en dus gaan producenten en supermarkten op zoek naar de mazen om onder statiegeld uit te komen. Behalve op sappen, zijn zuivel en alcoholdranken uitgezonderd. Net zoals knijpzakjes dat zijn.
De oplossing is simpel, de regelgeving moet worden aangepast, zodat op alle drankverpakkingen statiegeld wordt geheven.
De industrie probeert nu al slinks de nieuwe statiegeldregeling te ontduiken
Statiegeld op plastic flesjes: kogel na 20 jaar door de kerk
Milieuorganisaties: blikjes met statiegeld niet via de supermarkten inzamelen is een slecht idee
Microplastics in kunstmest is een vrijwel onbekend milieuprobleem, met ook potentiële gezondheidsgevolgen. De nieuwe minister van LNV moet uitgaan van het voorzorgprincipe en plasticvrije landbouw bevorderen.
Het kan twee kanten op gaan met een potentieel plasticverdrag op de komende VN-milieubijeenkomst. Wordt het de veelbelovende ontwerpresolutie van Rwanda en Peru, of wint de sterk afgezwakte Japanse resolutie?
Het woord ‘plastic’ komt niet voor in het regeerakkoord. Samen met andere milieuorganisaties schreven wij een brief over het plasticbeleid aan de nieuwe staatssecretaris.
Chemicaliën en plastic zijn voor de aarde nieuwe entiteiten die samen een planetaire grens overschrijden.
Wat stelt Albert Heijns plasticrapportage eigenlijk voor?