Een gif als geen ander
Onderzoeksjournalist Matt Simon windt er geen doekjes om. In zijn nieuwe boek stelt hij dat we met microplastics onze aarde én onszelf hebben vergiftigd.
Unilever erkent probleem van de sachets, maar doet niets
11 July 2022
Unilever erkent dat de verkoop van producten in miniverpakkingen (sachets en pouches) een grote bijdrage levert aan plasticsoep. In landen met lage inkomsten verkoopt de multinational jaarlijks miljarden van deze niet recyclebare verpakkingen. De vervuiling is enorm en de roep om een verbod steeds krachtiger.
Persbureau Reuters onderzocht Unilevers beleid rond sachets en komt in het artikel Unilever’s Plastic Playbook tot de conclusie dat de multinational het probleem weliswaar erkent, maar tegelijk in India, Sri Lanka en de Philippijen actief lobbyt tegen invoering van regelgeving die de verkoop van sachets verbiedt of beperkt.
Unilever zelf heeft het over een ‘complexe puzzel’, maar is doof voor de enige oplossing: afscheid nemen van de sachet.
MILJARDEN SACHETS
Unilever introduceerde sachets voor het eerst op grote schaal in de jaren 1980 in India. Sindsdien worden talloze producten in sachets in een groeiend aantal markten verkocht. Voor mensen met weinig koopkracht. Per hoeveelheid product (shampoo, noodles, chocola, enzovoorts) gaat het om veel verpakkingsmateriaal, en ook nog eens om materiaal dat niet gerecycled kan worden. Sachets bestaan namelijk uit meerdere lagen. De verpakkingen hebben na gebruikt geen enkele economische waarde. Mensen gooien ze weg of verbranden ze in de open lucht. Het verbaast niet dat Unilever elk jaar opnieuw tot een van de grootste vervuilers ter wereld wordt uitgeroepen, op basis van tellingen van de merken tijdens clean-ups.
WAAROM GA JE DOOR MET DE VERKOOP VAN SACHETS?
‘Waarom ga je door met de verkoop van plastic sachets?’ Unilever heeft deze vraag afgelopen januari op haar website gezet, met de toelichting dat dit de meest gestelde vraag is aan de multinational. Interessant is om het eigen antwoord op die vraag te toetsen aan de bevindingen van Reuters:
‘REFILL. REUSE. RETHINK’
Unilever: We testen refill-systemen waar klanten in meegebrachte containers een zelf te bepalen hoeveelheid van een product kunnen aftappen.
Reuters: We brachten een bezoek aan drie winkels in Manila (Filipijnen) waar Unilever in 2019 publiekelijk refill-stations had aangekondigd. Tevergeefs. Personeel van twee van de drie locaties zeiden dat de refill-stations binnen een maand waren weggehaald. Aan de hand van nog meer voorbeelden oordeelt Reuters dat het om greenwashing gaat. En refill is geen echt alternatief, zolang de verkoop van sachets tegelijk doorgaat.
‘RECYCLABLE SACHETS’
Unilever: Het meerlaagse materiaal waaruit sachets bestaan, maakt recycling vrijwel onmogelijk. We gaan het vervangen door één enkele laag. Zo kunnen de verpakkingen wel gerecycled worden. Technische moeilijkheden zullen door innovatie overwonnen worden.
Reuters: Vijf van zulke projecten zijn gestopt of niet verder gekomen dan de pilot fase. De verklaring die Unilever het persbureau daarover gaf, is dat het om een ‘complexe technologische uitdaging’ gaat en dat er geen gemakkelijke oplossingen zijn.
‘SUPPORTING COLLECTION AND RECYCLING INFRASTRUCTURE’
Unilever: We helpen met het inzamelen van verpakkingen en gaan zelfs meer verpakkingen inzamelen dan we verkopen.
Reuters: Zelfs in landen met een goede infrastructuur om afval in te zamelen zijn sachets een ramp. Je kunt ze alleen storten of verbranden. Eerder onderzoek van Reuters bracht aan het licht dat Unilever (naast Nestlé, Coca-Cola en Colgate-Palmolive) ingezameld plastic massaal als brandstof aanbiedt aan cementovens. Unilever noemt dat recycling (onder verwijzing naar lokale wetgeving) en laat afgegraven vuilnisbelten meetellen om het gestelde inzameldoel te halen. Ondertussen vervuilen de cementovens de lucht met giftige stoffen en wordt daarbij veel CO2 uitgestoten.
CEO ALAN JOPE: ‘WE MOETEN VAN DE SACHETS AF’
Op de vraag hoe die voortdurende verkoop van sachets zich verhoudt tot het plasticbeleid van de multinational, verklaarde CEO Alan Jope in 2020, geciteerd door Reuters: ‘We moeten er vanaf, want ze kunnen onmogelijk gerecycled worden en daarom hebben de verpakkingen geen waarde’. Goed nieuws dus voor de plasticsoep! Maar twee jaar later blijkt van dit mooie voornemen niets terecht te zijn gekomen.
Het onderzoek van Reuters laat zien dat de multinational zich publiekelijk presenteert als de meest duurzame multinational, maar op vrijwillige basis geen enkele stap zet om het gebruik van sachets te verminderen. Volgens Reuters is het nóg erger, want achter de schermen lobbyt het bedrijf in landen als India, Sri Lanka en de Filipijnen tegen wetgeving die het gebruik van sachets tegengaat.
OOK NEDERLAND MOET ZICH SCHAMEN
In november 2016 verklaarde toenmalig staatssecretaris Dijksma van milieu, op handelsmissie in Indonesië, dat Nederland Indonesië ging helpen met een oplossing voor de sachets: ‘De milieubelastende wegwerpzakjes om noodles en chocola te verpakken vormen een complexe puzzel, want het is van groot belang om de toegang tot deze producten te behouden voor mensen met een laag inkomen. Nederlandse bedrijven zijn bij uitstek goed in het verzinnen van creatieve en tegelijk betaalbare oplossingen om zwerfvuil door verpakkingen te bestrijden.’
Hans de Boer, voorman van werkgeversvereniging VNO-NCW, deed er tijdens die missie nog een schepje boven op: ‘Innovatieve oplossingen kunnen hier het milieu en de bevolking helpen. Daarnaast kunnen we bewezen oplossingen straks exporteren naar andere landen waar ze ook kampen met veel plastic verpakkingen en de bijbehorende problemen met zwerfafval.’
VERLOREN JAREN
We zijn zes verloren jaren verder. Want van al die veelbelovende innovaties is hoegenaamd niets terechtgekomen. Zelfs als zou er een techniek zijn om sachets te recyclen, dan nog is het de vraag hoe al die miljarden sachets na gebruik bij elkaar gebracht worden om te worden gerecycled. Eenmaal op straat zijn ze sowieso niet meer in te zamelen; ze zijn ook zo dun dat straatvegers er overheen vegen.
Kennelijk is er één doel dat wel gehaald wordt: zo lang mogelijk door blijven gaan met ongehinderde winstgevende van producten in miniverpakkingen. Winst gaat boven milieu.
Het is om je diep voor te schamen.
Photo: Adrian Ilman / Alliance for Zero Waste Indonesia
Misschien ben je ook geïnteresseerd in:
Vervuiler Unilever steunt klimaattop
Multinationals storten jaarlijks een half miljoen ton plasticafval in arme landen
Nieuwe greenwashing truc Unilever en Nestlé: plasticafval voor cementovens
‘Brand Audit 2019’ identificeert tien grootste plasticvervuilers wereldwijd
Meer nieuws
Lees meer
Straf producenten voor slecht recyclebare verpakkingen!
De volledig circulaire economie is een prachtig doel. Maar zonder krachtig overheidsingrijpen zal dat doel nooit bereikt worden.
Verdwijnt de plasticsoep door zonlicht?
Nederlandse onderzoekers claimen een nieuwe verklaring voor het mysterie van het verdwenen plastic: zonlicht ruimt drijvend plastic op.
Onderzoeksstage: Bioafbreekbaarheid viscose
Wij zoeken een ervaren Financial Controller, iemand die net zo gedreven is als wij om de strijd tegen de plasticproblematiek aan te gaan.
