Voorzorgsprincipe
Om de plasticsoep te bestrijden, nemen overheden maatregelen die uitgaan van aanvaarde rechtsbeginselen. Het voorzorgsprincipe is een van de bekendste.
Statiegeld
De milieubelasting van een product verlagen, rekening houdend met de afvalfase van een product, valt onder de noemer uitgebreide producentenverantwoordelijkheid. Dit beginsel wordt in toenemende mate omarmd door overheden en ondernemingen. Indien afval weer als grondstof kan worden ingezet, brengt het de gewenste circulaire economie dichterbij. Maar plastic als afval heeft nauwelijks waarde en dus is er bij ondernemers weinig animo om de plasticsoep via dit beginsel te beteugelen. Statiegeld op verpakkingen zoals plastic flessen is het meest tot de verbeelding sprekende voorbeeld van uitgebreide producentenverantwoordelijkheid. In dat geval wordt de verpakking tegen een vergoeding door de consument weer ingeleverd.
Verantwoordelijkheid
De roep om statiegeld op plastic verpakkingen, met name die van dranken, wordt wereldwijd steeds luider. In Nederland wordt al twintig jaar gesteggeld over statiegeld op drankverpakkingen. Bij inlevering van grote PET-flessen krijg je statiegeld terug. Die flessen vind je daarom nauwelijks op straat. Een rapport van CE-Delft uit 2017 laat zien dat uitbreiding van statiegeld op kleine flesjes en blikjes leidt tot significant minder zwerfvuil, kosten bespaart en past binnen de filosofie van de circulaire economie. Desondanks namen supermarkten en frisdrankfabrikanten hier tot op de dag vandaag afstand van. Voor veel bedrijven zijn de (vermeende extra) kosten van statiegeld een belangrijker argument dan een wereld zonder plastic zwerfafval.
Vistuig
Spooknetten en ander vistuig dat in zee rondzwerft, draagt in grote mate bij aan de plasticsoep. Het is dus van essentieel belang om te stimuleren dat vissers afgedankte netten niet op zee achterlaten, maar terugbrengen naar land. De Europese Commissie heeft besloten dat lidstaten een uitgebreide producentenverantwoordelijkheid moeten invoeren om dat te bereiken. Dit betekent dat de producenten van kunststof vistuig de kosten gaan dragen voor het verzamelen, transporteren en recyclen van al het afgedankte vistuig dat in de havens door de vissers wordt ingeleverd.
Lees meer
Verpakkingsbelasting
Milieuschade is niet meegenomen in de prijs van plastic waardoor plastic heel goedkoop is. Doordat het goedkoop is wordt het veel gebruikt en toegepast.
Bronbeginsel
EU verbiedt vanaf 2021 verkoop van wegwerpplastics. Veel bedrijven verzinnen trucjes om milieuvervuilende producten te kunnen blijven verkopen.
Systeem aarde
Productie en gebruik van plastic bevorderen economische groei en gebruikersgemak voor mensen, maar zijn een levensgrote bedreiging voor ‘systeem aarde’.
