Fragmentatie
Plastic breekt geleidelijk af tot steeds kleinere plasticdeeltjes. Al die kleine deeltjes vergaan nooit en zijn werkelijk overal: in water, grond en lucht.
Spooknetten
Visnetten werden vroeger geknoopt met touw van natuurvezels. Maar sinds de jaren zestig van de vorige eeuw worden ze van kunststofvezels gemaakt, materialen die veel sterker en goedkoper zijn. Omdat ze niet vergaan worden onze zeeën en oceanen nu vervuild met visnetten die daar tot in lengte van dagen blijven ronddrijven. Zo komen jaarlijks honderden miljoenen zeedieren om het leven of raken gewond.
Verstrikt
Spooknetten verwonden en doden zeedieren. Zeezoogdieren die in netten verstrikt raken, zoals dolfijnen, stikken. Vissen die vast komen te zitten, verhongeren. Al die slachtoffers zijn op hun beurt een gemakkelijke prooi voor andere dieren. Rond achtergelaten netten wemelt het daardoor van leven, wat de kans op nieuwe slachtoffers alleen maar vergroot. Aan de Noord-Australische kust spoelt elk jaar op elke kilometer drie ton aan spooknetten aan. In dit gebied leven ook zes van de zeven soorten zeeschildpadden. Schildpadden zoeken drijvende objecten op om zich onder te verschuilen. Vanuit zo’n veilige plek zoeken ze voedsel. Maar schildpadden weten niet dat spooknetten voor hen allesbehalve veilig zijn en raken erin verstrikt. Spooknetten vernielen ook koraal, doordat ze eraan vast blijven haken. Krachtige stromingen trekken de netten mee, inclusief stukken koraal, en zo raken riffen beschadigd. Overigens lopen ook schepen gevaar wanneer netten in de schroeven vastraken.
Trieste waarheid
Het probleem van de spooknetten is al jaren bekend. Maar uit onderzoek kwam naar voren dat bij geen van de vijftien grootste visbedrijven ter wereld het probleem op de agenda staat, laat staan dat ze actie ondernemen om te voorkomen dat hun netten in zee terecht komen. En al wordt door een enkel bedrijf het probleem benoemd, geen van hen rapporteert erover. Ook overheden laten het grotendeels afweten. Het is tot nu toe onmogelijk om vast te stellen van welk schip een spooknet afkomstig is. Overheden kunnen de kosten van opruimen daardoor niet verhalen en doen niets aan het probleem, dat zich bovendien overwegend in internationale wateren voordoet. De trieste waarheid is dat zolang er geen effectief internationaal controlesysteem bestaat, vissersschepen hun kapotte netten ongestraft in zee kunnen blijven dumpen.
Er is een lichtpuntje: de Europese Commissie heeft in 2019 bepaald dat de producenten van vistuig dat plastic bevat verantwoordelijk zijn voor het inzamelen van de netten na gebruik. Lidstaten moeten vóór 2024 hun inzameldoelen vastleggen.
Lees meer
Plastic vergaat niet
Plastic vergaat niet en tegelijkertijd blijft de plasticproductie maar groeien. Dit zorgt voor een opeenhoping van plasticafval. Lees meer!
Microplastics
Plastic in het milieu valt vroeg of laat uit elkaar in microplastics en nanoplastics. Microplastics zijn alle stukjes kleiner dan een halve centimeter. Nanoplastics zijn zelfs onder de modernste microscopen nauwelijks te zien.