Polymeren
Plastics zijn er in alle soorten en maten en zijn opgebouwd uit polymeren. Lees hier meer over wat polymeren zijn en hoe plastic wordt gemaakt.
Bisfenol A
Om plastic producten hard te maken, gebruik je verstevigende stoffen, additieven zoals Bisfenol A (BPA). Om plastic juist zacht en buigzaam te krijgen, gebruik je weekmakers zoals ftalaten. Om meubels en elektronica minder brandbaar te maken, worden tijdens de productie brandvertragers toegevoegd. Bij elkaar gaat het om duizenden toegepaste stoffen waarmee we dagelijks in contact komen. Een deel van die stoffen zijn schadelijk voor de gezondheid en bijvoorbeeld hormoonverstorend, ze worden teruggevonden in de urine en het bloed van mensen.
Hormoonverstorende stoffen
Bisfenol A (BPA) en weekmakers worden er sterk van verdacht onze hormoonhuishouding te verstoren. Blootstelling aan hormoonverstorende stoffen wordt zelfs met ongeveer tachtig ziekten in verband gebracht, waaronder zaadbalkanker, obesitas en voortplantingsstoornissen. Ongeboren en jonge kinderen zijn extra kwetsbaar omdat hun hormoonsysteem nog in ontwikkeling is. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwde al in 2012 in haar rapport ‘State of the science of endocrine disrupting chemicals’ voor mogelijke kankerverwekkende eigenschappen van hormoonverstoorders en concludeerde dat deze stoffen een mondiale bedreiging zijn voor de volksgezondheid. Waar BPA al geweerd wordt, worden alternatieven gebruikt die (nog) niet uitgefaseerd worden zoals Bisphenol S (BPS) en Bisphenol F (BPF). Daarvan wordt echter gevreesd dat ze even schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid, omdat ze behoren tot eenzelfde chemische groep. Er is een dwingende noodzaak voor een nationale aanpak. In 2018 presenteerde Wemos een Nationaal Plan om de Nederlandse bevolking en toekomstige generaties te beschermen tegen grootschalige blootstelling en gezondheidseffecten van hormoonverstorende stoffen.
Brandvertragers
Plastic wordt van aardolie gemaakt en dat brandt goed. Om te voorkomen dat plastic al te gemakkelijk brandt, worden brand- of vlamvertragers toegevoegd. Deze additieven worden onder andere toegepast in allerlei elektronica en isolatiemateriaal. Brandvertragers zijn giftig en breken in de natuur niet gemakkelijk af. Bij verbranding van plastic in de open lucht komen giftige dioxines vrij.
Afgedankte kunststofproducten kunnen worden gerecycled tot nieuwe producten. Maar de additieven van het oude product komen in het nieuwe product terecht, omdat ze er tijdens dat proces niet uitgehaald kunnen worden. In 2017 werden 95 rubiks kubussen onderzocht. Daarvan bevatte 90% giftige vlamvertragers, afkomstig van afgedankte elektronische apparaten. Een ander onderzoek trof in speelgoed gebromeerde dioxines aan. Ook die producten waren gemaakt van plastic afkomstig van elektronisch afval dat broomhoudende brandvertragers bevatte. Gebromeerde dioxines zijn hormoonverstorende stoffen die onder andere het zenuwstelsel en de hormoonhuishouding aantasten, plus kankerverwekkend zijn.
Lees meer
Bioplastics
Wat zijn Bioplastics? Het kan gaan om plastic dat weliswaar gemaakt is van biomassa, maar dat precies dezelfde eigenschappen heeft als gewoon plastic…
Recyclingcodes
Op vrijwel alle producten van plastic staat het recyclingsymbool. Het cijfer in de driehoek geeft aan om welke soort plastic het gaat. Dit betekenen ze:
Giftig
Hoe giftig en ziekmakend kan plastic zijn en worden? Het is een urgente vraag die nog niet beantwoord is, maar waarover wel steeds meer duidelijkheid komt.