Ontdekker plasticsoep
In 1997 heeft Kapitein Charles Moore de plasticsoep ontdekt. Midden op de Grote Oceaan zag hij telkens stukjes plastic langs zijn boot drijven.
Eilanden van plastic?
Naar schatting komt drie procent van het plastic dat de wereld produceert in de oceaan terecht. Waar blijft het? Na verloop van tijd breekt plastic af in steeds kleinere stukjes. Een deel zinkt naar de bodem, een ander deel zweeft in de waterkolom en er is ook een deel dat nog een tijd blijft drijven.
Gyres
De oceanen zijn voortdurend in beweging als gevolg van de rotatie van de aarde en heersende windrichtingen. Er zijn vijf grote roterende zeestromingen, die gyres worden genoemd, en ook nog enkele kleinere. Het gaat om een soort reusachtige draaikolken waarin het drijfvuil langzaam naar het midden wordt gezogen, vergelijkbaar met een doucheputje. De gyres zijn gelegen in subtropische zones, dat wil zeggen boven en onder de evenaar. In alle vijf is sprake van een verhoogde concentratie van plastic afval ten opzichte van andere delen van de oceanen. Het overgrote deel betreft plastic deeltjes die we met het blote oog haast niet kunnen zien, omdat ze kleiner zijn dan vijf mm. Dit zijn de microplastics.
De gyres zijn geen drijvende eilanden of tapijten van plastic, ook wel garbage patches genoemd. Er is geen sprake van een zichtbaar drijvende opeengestapelde massa van plastic afval in het midden van de oceaan. Dergelijke misverstanden leiden een hardnekkig bestaan. Het gaat wel om een verhoogde concentratie van plastic dat voor een belangrijk deel uit zeer kleine stukjes bestaat.
Hotspots
Er zijn veel plekken in oceanen en zeeën waar de concentratie van plasticsoep nog groter is dan in de gyres. Deze plekken worden wel hotspots genoemd. Hier concentreert zich plastic, maar niet als gevolg van circulerende zeestromen.
De Middellandse Zee is zo’n hotspot. Aan de ene kant is sprake van permanente toevoer van plastic afkomstig van rivieren die in de Middellandse Zee uitmonden en van kuststeden. Aan de andere kant is de verbinding met de Atlantische Oceaan zo nauw dat daarlangs weinig plastic naar de Atlantische Oceaan ontsnapt. Met andere woorden: plastic dat eenmaal in de Middellandse Zee belandt, zal daar ook blijven.
Hotspots zijn plekken waar om de een of andere reden concentraties van plastic ontstaan. Afgezien van binnenzeeën zoals de Middellandse Zee (denk ook aan de Zwarte Zee of de Oostzee) zijn dat:
- baaien waaraan grote steden liggen;
- baaien waar plastic naartoe drijft en blijft liggen;
- plekken waar rivieren in zee stromen;
- aan kusten gesitueerde industriële centra en vuilnisbelten;
- plekken of eilanden waar verschillende oceaanstromen bij elkaar komen.
Doneer en help mee
Wetenschap is leidend bij alles wat we doen. We werken nauw samen met universiteiten en willen jullie steeds op de hoogte houden van de nieuwste kennis en de laatste ontwikkelingen. Daarvoor hebben we ook jouw hulp nodig, Word donateur!
Lees meer
Oorzaken
Wat veroorzaakt plasticvervuiling in de oceanen? Lees meer over hoe plasticverpakkingen, tasjes en flesjes eindigen in de zee.
Meer plastic dan vis
In de komende 10 jaar zal de productie van plastic 40% toenemen. Als we niets doen, zal er in 2050 qua gewicht meer plastic in zee zijn dan vis.
Wegwerpplastic
Wegwerpplastic, ook wel eenmalig plastic of Single Use Plastics (SUP) genoemd, is zonder twijfel de belangrijkste oorzaak van de plasticsoep.