Eerste bewijs voor gezondheidsrisico’s van micro- en nanoplastics

Amsterdam, 8 oktober 2019 – Tijdens de Plastic Health Summit op 3 oktober hebben wetenschappers de eerste onderzoeksresultaten gepresenteerd van de effecten van plasticdeeltjes op de menselijke gezondheid. Zij spraken zich ook uit over de vraag hoe het voorzorgsbeginsel zich tot hun bevindingen verhoudt. Volgens de een is er eerst nog meer onderzoek nodig, volgens de ander zijn er genoeg vroege waarschuwingen en kunnen we niet wachten met het nemen van maatregelen tot alle risico’s tot in detail zijn onderzocht.

ZonMw

De gepresenteerde voorlopige onderzoeksresultaten laten zien dat afweercellen microplastics aanvallen, dat ze daarbij het loodje leggen, dat de groei van de luchtwegen wordt belemmerd door nylon vezels en dat microplastics waarschijnlijk doordringen tot in de placenta. Het zijn uitkomsten van laboratoriumproeven waarbij met hoge concentraties wordt gewerkt. De onderzoeken leggen niet eerder waargenomen mechanismen bloot, zonder een uitspraak te kunnen doen in welke mate deze mechanismen op dit moment in ons lichaam optreden. Eerder dit jaar heeft de Nederlandse financier van gezondheidsonderzoek ZonMw 1,6 miljoen euro beschikbaar gesteld voor vijftien kortlopende onderzoeken. De meest prangende, maar nog nooit eerder onderzochte, vragen moeten deze onderzoeken beantwoorden.

Verklaringen

Aan het einde van de Plastic Health Summit verklaarde ZonMw dat het belang van de onderzoeken zo groot is dat er 1 miljoen euro extra onderzoeksgeld beschikbaar wordt gemaakt. De wetenschappers werden daarmee op hun wenken bediend. In een voorgelezen gezamenlijke verklaring bepleiten ze meer (vervolg)onderzoek om de gevolgen van microplastics voor onze gezondheid beter te leren begrijpen.

Maatregelen nu al nodig

Sommige ZonMw-onderzoekers hielden zich op de vlakte wat betreft de vraag of hun onderzoek aanleiding is om maatregelen te nemen. Fransien van Dijk (Rijksuniversiteit Groningen) adviseert burgers om hun tegenwoordig goed geïsoleerde huizen vaak te ventileren en ook vaker te stofzuigen, zodat we in huis minder plasticvezels inademen. Heather Leslie (Vrije Universiteit) karakteriseerde de onderzoeksuitkomsten als early warnings, alarmbellen, die in het licht van toenemende plasticproductie maatschappelijk ingrijpen nu rechtvaardigt. We kunnen immers op onze vingers natellen dat de concentratie aan microplastics in het milieu en dus in ons lichaam exponentieel toeneemt. Hoe langer we wachten, des te moeilijker het wordt om het tij te keren.

Maria Westerbos, directeur van de Plastic Soup Foundation: ‘Dat het potentiële gevaar van microplastics voor onze gezondheid door niemand meer ontkend kan worden, is misschien wel het belangrijkste resultaat van de Plastic Health Summit’.

 

Lees ook – ‘De onbekende gevaren van microplastics’, artikel in NRC

Lees ook – ‘Microplastics harm human health, warn experts’, artikel in Food Manufacture

Zie hier de uitzending van Radar van 7 oktober met Maria Westerbos.