Nanoplastics veroorzaken hersenschade en gedragsafwijkingen bij vissen
Voor het eerst is door wetenschappers van de Zweedse Universiteit Lund aangetoond dat nanoplastics via de voedselketen in de hersenen van vissen terechtkomen en leiden tot abnormaal gedrag. De publicatie over dit onderzoek verscheen 13 september in het gezaghebbende vakblad Nature.
Tijdens deze studie bootsten wetenschappers twee maanden lang een voedselketen na: een keten met en een keten zonder nanoplastics, die voor het blote oog niet zichtbaar zijn. Voor dit experiment werden algen en watervlooien blootgesteld aan polystyreen deeltjes van 53 en 180 nanometer. Vervolgens werden dezelfde watervlooien gevoerd aan zoetwatervissen.
De vissen die blootgesteld werden aan plastics van 53nm aten langzamer en legden meer afstand af voor hun voedsel dan de groep die werd blootgesteld aan 180nm. De groep van 180nm liet hyperactief gedrag zien. Het afwijkende gedrag is volgens de onderzoekers het gevolg van een ophoping van nanoplastics in de hersenen.
Uit onderzoek bleek bovendien dat alle vissen uit het experiment nanoplastics in de hersenen hadden. Hersenen van dieren uit een controlegroep bevatten daarentegen geen plastic deeltjes. Volgens de wetenschappers kan van een dergelijke ophoping van nanoplastics in de hersenen echter ook in de natuur sprake zijn. Daar worden dieren weliswaar constant blootgesteld aan lage concentraties nanoplastics, maar leven ze lang genoeg om alsnog schade te ondervingen van de plastic deeltjes die zich langzaam kunne ophopen in het lichaam. De in de studie onderzochte karpers kunnen ouder worden dan 10 jaar.
De onderzoekers concluderen dat nanoplastics in algen gegeten worden door watervlooien die op hun beurt voedsel zijn voor vissen. Zo verplaatsen de plastic deeltjes zich door de voedselketen. De mens staat aan de top van de voedselketen en de vraag is in hoeverre ze uiteindelijk in het menselijk lichaam terechtkomen en ophopen.
Maria Westerbos, directeur van de Plastic Soup Foundation: “Wat we al vreesden wordt door deze studie bevestigd: nanoplastics klimmen omhoog in de voedselketen en dit leidt tot afwijkend gedrag van dieren. Er is niet alleen meer onderzoek nodig, ook moet de overheid maatregelen nemen om vervuiling door nanoplastics tegen te gaan om de gezondheid van mens en dier te waarborgen.”
