Wetenschap
Inmiddels behoort plasticvervuiling tot een van de grootste mondiale milieurampen en onderzoeken duizenden wetenschappers de schadelijke effecten ervan.
De plasticsoep is niet op te lossen zonder inzet van de ondernemingen die al dat plastic produceren en toepassen. Ondernemingen beschouwen plastic echter als het ideale (verpakkings)materiaal, waar ook nog eens hun naam en logo op afgebeeld kan worden. Verpakkingen dienen om het product goed in te pakken, maar ook om reclame te maken. Het grootste probleem is echter de kostprijs. Plastic is spotgoedkoop en bedrijven proberen hun kosten altijd zo laag mogelijk te houden. Bovendien verzetten bedrijven zich tegen in hun ogen al te rigoureuze en betuttelende milieumaatregelen die ook nog eens extra geld kosten. Maatregelen die bedrijven tot nu toe op basis van vrijwilligheid wel wilden nemen, blijken echter — op enkele gunstige uitzonderingen na — de plasticsoep niet te kunnen voorkomen.
Het Plastic Pact werd begin 2019 in Nederland door circa tachtig bedrijven en organisaties ondertekend. De partijen spreken daarin af om de milieudruk van plastic te verminderen en de circulariteit te bevorderen. Maar als bestrijding van de plasticsoep het doel is, dan is het Plastic Pact niet het juiste middel. Zonder een wettelijke basis bestaat namelijk het risico dat bedrijven mooi weer spelen, maar uiteindelijk weinig doen. Het Plastic Pact is sterk gericht op verbetering van recycling, terwijl recycling vooralsnog geen oplossing biedt voor de plasticsoep. Waar het Plastic Pact wel toe leidt, is dat ondernemingen zich verantwoordelijker gaan voelen en maatregelen nemen die niet al te ingrijpend zijn. Plasticsoep staat als issue in elk geval definitief op de agenda.
Wetgeving is cruciaal om een gelijk speelveld voor de industrie te creëren. Wanneer er een verbod van kracht is, een norm wordt ingevoerd, of een andere wettelijke maatregel wordt aangenomen, dan moeten alle bedrijven zich daaraan houden. Juist omdat bedrijven met toepassing van plastic een concurrentievoordeel kunnen behalen — het is namelijk een spotgoedkoop materiaal en breed toepasbaar — is het van belang om plastic via wetgeving te reguleren. Daarbij hoort bestrijding van de plasticsoep het belangrijkste uitgangspunt te zijn. Dankzij regelgeving weten alle bedrijven precies waar ze aan toe zijn. Ze opereren dan in, zoals dat heet, een gelijk speelveld. Wanneer bedrijven daarentegen maatregelen nemen op basis van vrijwilligheid, wordt dat gelijke speelveld nooit bereikt. Vooral kleinere bedrijven pleiten daarom voor wettelijke maatregelen, terwijl de multinationale bedrijven er eerder alles aan doen om regelgeving tegen te houden. Zij willen liever hun eigen speelveld kunnen blijven bepalen.
meer doen als ondernemerInmiddels behoort plasticvervuiling tot een van de grootste mondiale milieurampen en onderzoeken duizenden wetenschappers de schadelijke effecten ervan.
Nationale overheden kunnen wetten opstellen en deze handhaven voor hun eigen land. Zij hebben ook de plicht om hun bevolking en de natuur te beschermen.
Je voelt je al snel machteloos. Waar begin je in hemelsnaam als je als burger iets aan de plasticsoep wilt doen? En hoe moet dat dan?
Plasticsoep staat weliswaar op de agenda van de Verenigde Naties, maar er is geen sprake van gecoördineerd internationaal overleg of van verplichte reductie.