Wat gaan we doen met ons afvalplastic?
Amsterdam, 17 juli 2019 – Westerse landen exporteren een groot deel van hun plastic afval. Dat plastic zou in ontvangende landen gerecycled worden. China importeerde het leeuwendeel van het afval tot het anderhalf jaar geleden besloot de import voortaan te verbieden. De stromen afvalplastic verschoven vervolgens naar andere Zuidoost-Aziatische landen. Omdat veel van dat plastic niet gerecycled wordt, maar (in de open lucht) verbrand of alsnog ergens gedumpt, neemt in deze landen het verzet toe. Er worden al containers met afvalplastic teruggestuurd. De importerende landen kunnen gemakkelijker maatregelen nemen door een recente aanscherping van de Conventie van Bazel. Ook Nederland kan zijn plastic afval steeds moeilijker exporteren, terwijl recycling in eigen land alleen met belastinggeld mogelijk blijkt.
De Conventie van Bazel
Afgelopen mei kregen landen die paal en perk aan de import van westers afvalplastic willen stellen een belangrijke steun in de rug toen de Conventie van Bazel werd aangescherpt. Dit internationale verdrag reguleert het internationale transport van gevaarlijke afvalstoffen. Bepaald werd dat gemengd en vervuild plasticafval nu ook onder dit controleregiem valt. Landen kunnen de import nu beter controleren en zelfs verbieden. Exporterende Landen zullen de komende jaren hun eigen afval zelf moeten gaan verwerken.
Uit een recent overzicht van exporterende en importerende landen blijkt bijvoorbeeld dat de Verenigde Staten in de eerste tien maanden van 2018 ongeveer evenveel plastic exporteerde (961.000 ton) als Maleisië importeerde (913.200 ton).
Wat gaat Nederland nu doen?
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is de Nederlandse export van recyclebaar plastic afval naar China sterk gedaald sinds het importverbod. Maar naar andere Aziatische landen werd in 2018 daarentegen meer plastic afval geëxporteerd. Binnen Europa stond Nederland in 2016 stond al op de tweede plaats als afvalexporteur.
Een recent rapport van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) en Rijkswaterstaat gaat over de vraag in hoeverre plastic afval gebruikt kan worden voor recycling in Nederland. Het rapport stelt vast dat het aanbod in eigen land toeneemt, omdat exportstromen wegvallen. Al dat plastic afval is op de Nederlandse markt echter niet goed af te zetten. Het rapport noemt daarvoor twee redenen: er is een gebrek aan recyclingcapaciteit en nieuw (virgin) plastic concurreert sterk qua prijs met recyclaat. Zonder ingrijpen van de overheid, lees: het verstrekken van subsidies of het belasten van virgin plastic, is recycling (voor consumentenafval) economisch niet haalbaar.
Maria Westerbos, directeur van de Plastic Soup Foundation: “Het is goed dat paal en perk wordt gesteld aan de export van ons afvalplastic onder het mom van recycling. We moeten erkennen dat we zelf dat afvalplastic nu ook niet kunnen recyclen. De enige echte uitweg is: een drastische reductie van het gebruik van (verpakking)plastic.”
Foto: Afvalberg in de Filippijnen. Maria Antonia N. Tanshuling.
