10 december 2020
Volgend jaar juli is het zover. Dan wordt een aantal plastic gebruiksvoorwerpen verboden. Het gaat om producten die veel in het milieu worden aangetroffen en waarvoor alternatieven beschikbaar zijn.
De sigarettenpeuk, het item dat het meest in het milieu wordt aangetroffen en waarvoor ook een alternatief bestaat, zit daar echter niet bij.
Maar liefst 60% van alle door Litterati-app vastgelegde afvalitems betreft de zwerfpeuk. Het enige dat helpt is een verbod.
Vanaf 3 juli 2021 is het volgens de Europese richtlijn voor wegwerpplastics (Single Use Plastic Directive) verboden om bepaalde plastic producten te verkopen. Eind vorige maand stuurde staatssecretaris van Veldhoven (D66) een brief naar de Tweede Kamer waarin ze een zuivere implementatie van de richtlijn aankondigt, dat wil zeggen precies doen wat Brussel eist. Daarnaast kondigde ze extra maatregelen aan. Daarover informeert Van Veldhoven de Tweede Kamer in januari.
Sigarettenfilters met kunststof vallen onder twee artikelen in de SUP-richtlijn. De eerste betreft de verplichting om op de verpakking te vermelden dat de filters plastic bevatten. In het tweede artikel worden tabaksfabrikanten verantwoordelijk gemaakt voor de opruimkosten van zwerfpeuken. Voor de berekening van die kosten komt de Europese Commissie nog met een richtinggevend advies. Als ingangsdatum geldt uiterlijk 5 januari 2023.
Het Plastic Peuken Collectief heeft onlangs de regering (via een brief aan de leden van de commissie Circulaire Economie in de Tweede Kamer) verzocht om sigarettenfilters met schadelijke plastics en chemische stoffen te verbieden.
Een verbod ligt voor de hand; niet alleen vanwege de grote hoeveelheden peuken die in het milieu terechtkomen, maar ook omdat er plasticvrije alternatieven bestaan. Greenbutts is zo’n alternatief. Dit bedrijf laat zien dat er ook filters gemaakt kunnen worden die snel en op natuurlijke wijze afbreken.
Het Plastic Peuken Collectief heeft contact gehad met de uitvinder van de Greenbutt. Die zegt met alle grote tabaksfabrikanten gesproken te hebben, maar dat geen van hen interesse toont in zijn afbreekbare filter. Het is gemakkelijk raden waarom tabaksfabrikanten niet vrijwillig overstappen op plasticvrije filters. Die zijn niet alleen duurder om te maken, maar ook omdat ze hun eigen filters maken en daar chemische stoffen als menthol en propyleenglycol aan toevoegen. Wanneer deze (verslavende) stoffen achterwege worden gelaten, verdwijnen voor het merk typerende eigenschappen.
Tabaksfabrikanten zullen de opruimkosten die ze moeten gaan betalen straks gewoon verrekenen in de prijs van de sigaretten. Er zullen voorlichtingscampagnes mee gefinancierd worden en extra peukenbakken geplaatst worden in de openbare ruimte. Maar komen hierdoor werkelijk minder zwerfpeuken in het milieu?
Het gaat om zóveel peuken dat een reductie van bijvoorbeeld 10% geen soelaas biedt. Alleen al voor Nederland gaat het naar schatting om twee miljard peuken die jaarlijks op straat of in het milieu worden achtergelaten. Van 31 augustus tot en met 15 november 2020 hebben vrijwilligers 191.866 peuken geraapt en geregistreerd in het kader van een speciale actie. De cijfers in het Rapport plastic peukmeuk (door GoClean De Liemers en Litterati) laten zien dat echte maatregelen onontbeerlijk zijn.
Karl Beerenfenger van By the Ocean we Unite en initiatiefnemer van het Plastic Peuken Collectief: ‘Staatssecretaris van Veldhoven schrijft in de brief aan de Tweede Kamer dat het haar ambitie is om de plasticsoep de komende jaren steeds verder terug te dringen. Als ze echt ambitieus is, kondigt ze in januari als extra maatregel een verbod aan in combinatie met de wettelijke doelstelling dat het aantal peuken tegen eind 2023 met 70% moet zijn afgenomen. Alleen dat zijn effectieve manieren om deze enorme bron van plasticvervuiling aan te pakken.’
Foto: Reinier van Oorsouw / Peuken op de Dam. Plastic Peukmeuk #nofilterplease
De wereld heeft zichzelf in slaap gesust met het raamwerk van de SDGs. De bekende duurzaamheidsdoelen blijken onhaalbaar. Dit komt vooral omdat ‘fossiel’ tot nu toe zijn gang kan gaan.
ING zegt zich zorgen te maken over het probleem van de plasticsoep maar financiert met honderden miljoenen nieuwe plasticproductie in Antwerpen. Het eigen duurzaamheidsbeleid wordt met voeten getreden.
Bigger Than Us is een inspirerende documentaire over Melati Wijsen en de manier waarop zij jonge mensen inspireert en mobiliseert voor een betere wereld.
Brokken PUR — isolatieschuim — in het milieu zijn een verborgen en relatief onbekende vorm van schadelijk zwerfvuil
Dutchess of the Sea: in knalroze roeiboot de oceaan over