Een gif als geen ander
Onderzoeksjournalist Matt Simon windt er geen doekjes om. In zijn nieuwe boek stelt hij dat we met microplastics onze aarde én onszelf hebben vergiftigd.
Grote overwinning: supermarkten moeten statiegeldblikjes zelf gaan innemen
9 maart 2022
Het plan voor een landelijk netwerk van onbemande innamepunten voor statiegeldblikjes in de openbare ruimte is van tafel. Het Afvalfonds, dat dit plan in samenwerking met het Centraal Bureau voor de Levensmiddelenhandel (CBL) en de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) had opgesteld, moest er na groeiende kritiek uitleg over komen geven in de Tweede Kamer. Het CBL verklaart vanmiddag in een persbericht, aan de vooravond van de hoorzitting, dat het plan van tafel is. De milieubeweging viert dit als een grote overwinning.
MAAS IN REGELGEVING
Toenmalig staatssecretaris Stientje van Veldhoven (D66) besliste een jaar geleden dat er vanaf 1 januari 2023 15 cent statiegeld zou zitten op elk verkocht blikje met drank. Doel is dat daardoor minstens 90% van de blikjes wordt ingezameld in 2024. Zo komen in het milieu veel minder zwerfblikjes terecht. Eerder was al om dezelfde reden besloten om statiegeld te heffen op kleine plastic flesjes.
De overheid gaf de supermarkten twee jaar de tijd om hun inrichtingen en magazijnen aan te passen. Enkele grote winkelketens weigerden echter om de blikjes in te gaan nemen en zagen zich gesterkt door een maas in de regelgeving. De staatsecretaris had verzuimd om terugname op verkooppunten verplicht te stellen, ondanks dat milieuorganisaties daar keer op keer voor hebben gewaarschuwd.
GROEIENDE KRITIEK OP PLAN AFVALFONDS
Recycling Netwerk liet het plan van het Afvalfonds beoordelen door een gerenommeerd Engels adviesbureau. Dat bureau concludeerde dat een 90% retourpercentage met het plan niet gehaald zou worden. Twee parallelle systemen, verpakkingen met statiegeld inleveren in en buiten de supermarkten, werkt niet. Er kwamen ook andere bezwaren. De Vereniging Nederlandse Gemeenten is tegen, niet alleen omdat de publieke ruimte schaars is, maar ook omdat onbemande innamepunten afval zullen aantrekken, terwijl de kosten van handhaving en opruimen voor rekening van de gemeenschap komen.
DREIGING VERLIES KLANTEN
De supermarktketens Ekoplaza en Marqt, die geen lid zijn van CBL en duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan, verklaarden enkele dagen geleden dat zij wél hun verantwoordelijkheid nemen en blikjes in de filialen gaan innemen. Met deze stap riskeren de grote supermarktketens als Albert Heijn en Jumbo klanten te verliezen. Klanten zouden kunnen kiezen voor de supermarkt waar ze hun blikjes wél kunnen inleveren. Naast de toenemende maatschappelijke druk en imagoverlies, zou dit de move van CBL kunnen verklaren.
ADDER ONDER HET GRAS
In het persbericht van CBL staat echter ook dat de supermarkten de groei van retourverpakkingen niet blijvend kunnen opvangen. Dat daarom gewerkt wordt aan een nieuw plan, in overleg met ‘alle stakeholders’, om een landelijk inzamelsysteem op te zetten. Maar zonder een wettelijke verplichting voor verkooppunten om alle verpakkingen ook weer in te nemen, zal zo’n plan opnieuw op veel verzet stuiten. Een groot risico is voorts dat achter plan B een tactiek schuilgaat om verdere invoering en uitbreiding van statiegeld opnieuw te vertragen. Het is van belang dat dát morgen aan de orde komt tijdens de hoorzitting.
Plastic Soup Foundation ziet het besluit van de supermarkten als een grote overwinning voor milieu en consument. Statiegeld is de meest effectieve manier om zwerfafval en plasticsoep tegen te gaan. Desondanks hebben supermarkten zich lang verzet tegen het innemen van blikjes in hun winkels. Wij zijn verheugd om te zien dat supermarkten hebben geluisterd naar consumenten en milieuorganisaties en nu bakzeil hebben gehaald. Dit mag echter geen pyrrusoverwinning blijken. In de wet moet de innameplicht van verkooppunten vastgelegd worden.
Misschien ben je ook geïnteresseerd in:
Milieuorganisaties: blikjes met statiegeld niet via de supermarkten inzamelen is een slecht idee
Statiegeld op blikjes: Yes, we did it!
Statiegeld op plastic flesjes: kogel na 20 jaar door de kerk
Meer nieuws
Lees meer
Straf producenten voor slecht recyclebare verpakkingen!
De volledig circulaire economie is een prachtig doel. Maar zonder krachtig overheidsingrijpen zal dat doel nooit bereikt worden.
Verdwijnt de plasticsoep door zonlicht?
Nederlandse onderzoekers claimen een nieuwe verklaring voor het mysterie van het verdwenen plastic: zonlicht ruimt drijvend plastic op.
Onderzoeksstage: Bioafbreekbaarheid viscose
Wij zoeken een ervaren Financial Controller, iemand die net zo gedreven is als wij om de strijd tegen de plasticproblematiek aan te gaan.
