Europese supermarkten onder vuur in nieuw onderzoek
Grote Europese supermarkten kunnen en moeten veel meer doen om hun plasticgebruik terug te dringen.
Chemische cocktails in plastic vormen een toenemend internationaal gezondheidsprobleem
7 januari 2022
Overheden moeten uiterst bezorgd zijn over de giftigheid van chemicaliën in plastic. Twee studies van IPEN (International Pollutants Elimination Network) onderzochten pellets of nurdles, de grondstof voor alle plastic producten, op de aanwezigheid van schadelijke stoffen. De ene studie analyseerde nurdles die wereldwijd op stranden aanspoelen, de andere de chemische samenstelling van nurdles die gemaakt zijn van ingezameld afgedankt plastic om als grondstof te dienen voor gerecycled plastic. Beide studies tonen aan dat plastic een belangrijke bron is van giftige chemische vervuiling.
De onderzoeken van IPEN komen in de aanloop naar het tweede deel van de vijfde zitting van de United Nations Environment Assembly — daarom UNEA 5.2 genoemd — eind februari van dit jaar. Volgende maand vergaderen de lidstaten van de Verenigde Naties over een internationaal plasticverdrag met bindende voorwaarden. IPEN bepleit dat dit verdrag strenge eisen moet stellen aan het gebruik van chemicaliën in plastic en dat die eisen voor de hele plasticketen gelden. Dat wil zeggen: van productie tot en met gebruik en recycling.
10.000 CHEMICALIËN
Naar schatting worden er meer dan 10.000 chemicaliën aan plastics toegevoegd. De helft daarvan zijn additieven die plastics de gewenste eigenschappen geven. Ondanks dat vele daarvan giftig zijn, is slechts een beperkt aantal wettelijk gereguleerd. Er bestaat bijvoorbeeld geen verplichting om de toegepaste additieven te vermelden op producten. Niemand, afgezien van de fabrikanten, weet dus welke chemicaliën zijn gebruikt.
Ogenschijnlijk lijkt het een goede stap in de strijd tegen plasticvervuiling om in te zetten op recycling, maar zolang we niet weten welke schadelijke chemicaliën er precies in gerecycled plastic zitten, is het een gevaarlijke strategie om daarvan allerlei producten te maken.
RONDDRIJVENDE GIFTIGE PLASTIC NURDLES
De eerste IPEN-studie, Plastic pellets found all over the world contain toxic chemicals, werd uitgevoerd in samenwerking met de International Pellet Watch (IWP) in Tokyo. Op 22 stranden overal ter wereld werden nurdles verzameld. Dit zijn productiekorrels die gemorst zijn, bijvoorbeeld tijdens transport, en zo in zee terecht zijn gekomen. Ze werden geanalyseerd op twee groepen van chemische stoffen: 10 benzotriazole UV (BUV) stabilisatoren en 13 soorten polychloorbifenyl (PCBs). Deze werden in alle monsters aangetroffen. De nurdles kunnen de chemicaliën over grote afstand verspreiden en vormen volgens de onderzoekers een gezondheidsrisico voor mens en milieu.
CHEMICALIËN MAKEN PLASTIC ONGESCHIKT VOOR RECYCLING
De tweede studie, Widespread chemical contamination of recycled plastic pellets globally, onderzocht nurdles van gerecycled plastic op de aanwezigheid van 18 chemische additieven, verdeeld over drie groepen (11 brandvertragers, BPA en 6 BUVs), waarvan 12 aantoonbaar schadelijk zijn voor de gezondheid. Op 24 locaties verspreid over de continenten werden nurdles gekocht en vervolgens door de universiteit van Praag op deze stoffen onderzocht.
Alle monsters bevatten ten minste een van deze additieven en 21 monsters bevatten additieven van alle drie de groepen. Het onderzoek laat zien dat chemische verontreiniging van gerecyclede plastic nurdles wijdverspreid is. De conclusie is helder: afgedankt plastic is hierdoor ongeschikt als grondstof in een circulaire economie.
AANBEVELINGEN VOOR HET INTERNATIONALE PLASTICVERDRAG
Het internationale plasticverdrag moet volgens IPEN:
- alle giftige chemische additieven verbieden; definiëren welke plastics essentieel zijn; de productie van niet-essentiële plastics beperken en alle niet-circulaire plastics uitfaseren
- producenten de verantwoordelijkheid laten dragen voor de gehele plasticketen door middel van uitgebreide producentenverantwoordelijkheid
- alleen plastic voor essentiële toepassingen toestaan die vrij zijn van giftige chemicaliën en zijn ontworpen voor duurzaamheid en hergebruik.
- hergebruik van plasticafval alleen toestaan als het geen giftige chemische stoffen bevat, niet in het milieu terechtkomt en niet bijdraagt aan klimaatverandering
- export van plasticafval en het verbranden van plastic verbieden.
INZET EUROPESE COMMISSIE
Hugo Schally van de Europese Commissie sprak afgelopen oktober over de Europese opstelling bij een VN-plasticverdrag. Dat deed hij op de Plastic Health Summit, die voor de tweede keer door Plastic Soup Foundation werd georganiseerd. De Europese Unie zal zich tijdens de onderhandelingen in februari hard maken voor een plasticverdrag dat:
- uitgaat van de gehele plasticketen
- eisen stelt aan het ontwerp van plastic, zodat plastic veilig gerecycled kan worden
- niet afgezwakt wordt door andere landen die de nadruk leggen op vrijwillige maatregelen en de productie van plastic buiten beeld willen houden.
Met beide rapporten in de hand kan de Europese Unie de vuist maken die tijdens de onderhandelingen straks hard nodig zal zijn.
Misschien ben je ook geïnteresseerd in:
Chemours naar Europees Hof vanwege schadelijke GenX
De industrie mag het verbod op UV-328 niet frustreren
Wie beschermt ons tegen giftige chemicaliën in gerecycled plastic?
Meer nieuws
Lees meer
Wetenschappers roepen op tot wereldwijde stop op plasticproductie
In een ingezonden brief in Science bepleiten wetenschappers een productiestop van plastic; de enige manier om plasticvervuiling een halt toe te roepen.
Plastic confronteert wetenschappers met nieuwe natuurverschijnselen
Eén onverwacht verschijnsel van plastic is een nieuwe steensoort gevormd door smeltend plastic. Wat zijn dit voor stenen?
Doorbraak: Europa wil duizenden schadelijke chemicaliën verbieden
Europa lost belofte in en presenteert ’s werelds meest ambitieuze aanpak om gevaarlijke chemicaliën uit te bannen.
