Het strand is één grote asbak. Tijd dus voor de Beach Cleanup!
Het Noordzeestrand wordt weer opgeruimd door duizenden vrijwilligers. Hoe krijg je de stranden peukenvrij?
Plastic confronteert wetenschappers met nieuwe natuurverschijnselen
5 mei 2022
Plasticvervuiling manifesteert zich op allerlei manieren in de natuur. Wetenschappers krijgen steeds meer inzicht in deze nieuwe en onverwachte ‘natuurverschijnselen’: hoe ze ontstaan, wat ze met elkaar te maken hebben, hoe ze elkaar beïnvloeden en wat de invloed van de omgeving is. Eén zo’n onverwacht verschijnsel is een nieuwe steensoort gevormd door smeltend plastic. Een ander betreft drijvende stenen van plastic. Of wat te denken van plastic korsten die aangroeien?
PLASTIGLOMERAAT
Wanneer smeltend plastic zich hecht aan stenen of koraal ontstaat een nieuwe steensoort. Dat gebeurt op plekken waar plastic in de open lucht wordt verbrand. Nadat geologen de steensoort in Hawaii op een strand hadden ontdekt, kreeg deze in 2014 de naam plastiglomeraat toegewezen. In Hawaii waren de stukken ontstaan door kampvuren. Ook lavastromen en bosbranden zijn oorzaken. Plastiglomeraat is zwaar, blijft liggen waar het is ontstaan en eenmaal in het water zinkt het direct naar de bodem.
PYROPLASTICS
In 2019 werden voor de kust van Engeland drijvende stenen van plastic ontdekt: pyroplastics. Het gaat om stukken verbrand plastic, die door erosie de vorm aannemen van ronde kiezels en daarvan nauwelijks te onderscheiden zijn. Pyroplastics zinken niet maar drijven, leggen in zee grote afstanden af en spoelen ergens aan.
OMVANG ONBEKEND
Plastiglomeraat en pyroplastics zijn ook in Italië en Japan bestudeerd en analyse laat zien dat ze bestaan uit polyethyleen (PE), polypropyleen (PP) en polyethyleentereftalaat (PET), dat wil zeggen de plastics die gebruikt worden in producten en verpakkingen die we dagelijks gebruiken.
Nergens ter wereld worden deze vormen van plasticvervuiling systematisch geregistreerd. De omvang ervan is daardoor onbekend.
ONDERZOEK OP MADEIRA
De vraag die wetenschappers zich stelden was of pyroplastics dezelfde oorsprong hebben als plastiglomeraat. Verkennend onderzoek op een kiezelstenenstrand van Madeira, eerder dit jaar gepubliceerd in het tijdschrift Marine Pollution Bulletin, geeft daarop een antwoord. Een stuk plastiglomeraat en een stuk pyroplastic, beide bestaande uit PE en PP, hadden eenzelfde afdruk van een zogeheten klast: een steen of kiezel dat in een ander gesteende of sediment is ingesloten. Door degradatie kan zo’n kiezel loslaten en dan laat het een afdruk achter. In het stuk plastiglomeraat zat niet alleen zo’n afdruk, maar ook een ingesloten kiezel. Deze vondst laat volgens de onderzoekers zien dat plastiglomeraat en pyroplastics dezelfde oorsprong hebben.
Terwijl plastiglomeraat bestaat uit plastic dat samengesmolten is met steen, koraal of schelpen, gaat het bij pyroplastic om gesmolten plastic. Pyroplastics hebben daardoor een lagere dichtheid dan plastiglomeraat en kunnen in water drijven.
EEN DERDE VERSCHIJNSEL: PLASTICRUST
In 2016 was op de kust van Madeira een ander verschijnsel ontdekt: plasticrust. Golven en wind laten microplastics achter op stenen langs de kust. Die deeltjes vormen in de loop der tijd korsten op de rotsen, die elk jaar groter worden. Plasticrust bestaat uit PE, het materiaal waar veel verpakkingen van zijn gemaakt. De microplastics zijn het product van gefragmenteerde grotere stukken plastic in zee. Het verschijnsel is daarna ook in Italië waargenomen.
Ook pyroplastics kunnen aan deze korsten bijdragen. De ‘drijvende stenen’ zijn namelijk broos van structuur en worden op steenstranden met geweld heen en weer bewogen. Ze verpulveren daardoor tot micro- en nanoplastics volgens eerder onderzoek. Kiezelstranden dragen volgens de onderzoekers überhaupt meer bij aan de vorming van microplastics dan zandstranden.
Foto: Rob Arnold
Misschien ben je ook geïnteresseerd in:
Meer nieuws
Lees meer
Tonnen aan onzichtbare nanoplastics in de Waddenzee
Baanbrekend onderzoek geeft indicatie van de hoeveelheid onzichtbare nanoplastics in de Waddenzee en wijst op een potentieel gevaar voor het zeeleven.
Mea culpa van Ocean Conservancy voor invloedrijk rapport uit 2015. Wie volgt?
De industrie kan framing van de plasticsoep niet langer ontkennen. Voor een rapport uit 2015 worden nu excuses aangeboden.
Rechtszaak tegen miljardeninvestering van INEOS in plasticfabriek Antwerpen
ClientEarth heeft de Vlaamse overheid voor de rechter gedaagd. Zij willen zo voorkomen dat INEOS in de haven van Antwerpen zijn grootste investering in plastic ooit doet.
