Afval jutten op het strand
Het strandseizoen is weer begonnen. De stranden worden schoner als iedereen een handje helpt.
2 augustus 2022
Voor het eerst zijn wetenschappers erin is geslaagd nanodeeltjes in zee te meten en het gewicht ervan te bepalen. Onderzoekers van de Rijksuniversiteit Utrecht en het NIOZ (Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee) hebben daarvoor een nieuwe meetmethode gebruikt. Ze berekenden dat er 25 ton aan ultra kleine deeltjes in de Waddenzee zweven, met name polystyreen. Ze wijzen op de schadelijke gevolgen voor het leven in zee.
Het artikel verscheen in Science of The Total Environment, en een samenvatting daarvan op de site van de Rijksuniversiteit Utrecht.
De nanoplastics (kleiner dan 1 micrometer) zijn zo licht dat ze in de waterkolom zweven. De deeltjes die uiteindelijk op de bodem belanden, warrelen door de stroming telkens opnieuw de waterkolom in. Zo komen alle organismen die in de Waddenzee leven ermee in aanraking. De concentratie die de onderzoekers aantroffen, is tienduizend keer lager dan de concentraties die doorgaans in laboratoria worden gebruikt om de effecten van plastic op het mariene leven te onderzoeken. Dat suggereert dat de effecten van nanoplastics in zeewater geen of slechts een minimaal effect hebben.
De onderzoekers wijzen echter op proeven met vergelijkbare kleine concentraties en die studies tonen wel degelijk aantoonbare effecten aan zoals de achteruitgang van de zwemsnelheid van algen en raderdiertjes. Dit impliceert dat de huidige concentraties aan nanoplastics in zee al schadelijke effecten kunnen hebben op het zeeleven. Die concentratie zal in de loop der tijd alleen nog maar toenemen als gevolg van de voortgaande fragmentatie van grotere stukken plastic en de neerslag van plasticdeeltjes die met de wind naar zee worden gebracht.
De onderzoekers claimen dat hun onderzoek bijdraagt aan de oplossing van een bekend mysterie met betrekking tot de plasticsoep. In de oceaan wordt namelijk heel veel minder plastic aangetroffen dan op grond van berekeningen mag worden verwacht. Bestaande meetmethoden gaan uit van netten die door het water worden voortgesleept. De fijnste maaswijdte is te groot voor de kleinste micro- en nanoplastics. Die glippen letterlijk door de mazen van het net en blijven daardoor buiten beschouwing in de berekeningen. Een andere beperking van de sleepnetmethode is dat alleen drijvend plastic in de bovenste waterlaag wordt meegenomen. Je weet niet wat er aan plastic op de bodem ligt, in de waterkolom zweeft of zich bijvoorbeeld in zeedieren bevindt die plastic hebben ingeslikt.
Het nu uitgevoerde onderzoek laat zien dat een substantieel deel van het ‘verdwenen’ plastic als nanodeeltjes in het water zweeft. Als dit voor de Waddenzee geldt, dan geldt dat ook voor alle andere zeeën in de wereld.
Foto: NIOZ/UU
Misschien ben je ook geïnteresseerd in:
TV-programma focus: op zoek naar het verdwenen plastic
Nanoplastics veroorzaken hersenschade en gedragsafwijkingen bij vissen
Het strandseizoen is weer begonnen. De stranden worden schoner als iedereen een handje helpt.
Glitters lijken leuk en onschuldig, maar komen als microplastics voor eeuwig in het milieu.
Na tien jaar strijd en discussie komt er een Europees verbod op bewust toegevoegde microplastics. Een terugblik op onze campagne.
Een grote groep investeerders eist drastische vermindering van de productie en het gebruik van plastic.